Það er líklega of snemmt fyrir andstæðinga Borisar Johnson að láta sig hlakka yfir óförum hans. Að öllum líkindum fær Boris þeim metnaði sínum fullnægt að verða forsætisráðherra Bretlands áfram og jafnvel í heilt kjörtímabil.
Nú veit enginn í rauninni hvernig á að greiða úr Brexit-flækjunni. Hin mismunandi sjónarmið virðast ósamrýmanleg. Johnson mistókst að vaða yfir þingið í Westminster, það reis upp gegn honum. Það er ekki víst að nærvera hins nokkuð skuggalega Dominic Cummings sé til góðs.
Johnson hefur verið svo sleginn út af laginu að virðist ekki einu sinni geta haldið góða ræðu þessa dagana. Hann stillti sér upp, líkt og Bandaríkjaforseti, fyrir framan sveit af löggæslufólki (sem mælist ekki vel fyrir í Bretlandi) og hélt tölu þar sem hann tuldraði og tafsaði. Brandarnir hans virðast ekkert virka þessa dagana.
Allar líkur eru á að Brexit verði frestað fram að áramótum – Boris þarf þá annað hvort að reyna að leita samninga við Evrópusambandið ellegar að segja af sér sem forsætisráðherra. Reyndar segir hann nú að hann ætli ekki að hlíta lögunum sem þingið setti í vikunni þar sem samningslaust Brexit er slegið út af borðinu og gert ráð fyrir frestun.
Hann fær að líkindum engar þingkosningar fyrir útgöngudagsetninguna 31. október, en það breytir því ekki að kosningar verða í Bretlandi innan skamms. Eins og staðan er núna bendir allt til sigurs Íhaldsflokks Johnsons – ef hann stendur eins fast við Brexit og hann getur. Ef hann sýnir hins vegar merki þess að hann sé að gugna eða snúa við blaðinu, þá er hugsanlegt að allt verði í járnum í breskum stjórnmálum, Brexit-flokkurinn taki fylgi af Íhaldsflokknum, og jafnvel að enginn flokkur hafi meirihluta í Westminster.
Þetta byggir á kosningakerfinu í Bretlandi. Þar eru við lýði einmenningskjördæmi sem fela í sér að sá þingmaður er kosinn í hverju kjördæmi sem fær flest atkvæði, aðrir komast ekki að. Þannig er hægt að vinna kosningar með því að fá aðeins 35 prósenta fylgi yfir landið allt. Þetta er náttúrlega skelfing óréttlátt og forneskjulegt – í kosningunum 2014 var Ukip þriðji stærsti flokkurinn með 12,5 prósent en fékk aðeins einn þingmann.
Staðan gæti líka verið önnur ef Verkamannaflokkurinn hefði sterkari leiðtoga. Fylgi Verkamannaflokksins er mjög lélegt þessa dagana – Jeremy Corbyn hefur reyndar endurtekið í sífellu að hann vilji fara í kosningar. Nú er honum borið á brýn hugleysi, að vilja fresta kosningunum fram yfir 31. október. Það var minniháttar hneyksli þegar fullur Dominic Cummings æpti á eftir honum í þinginu í vikunni: “Come on Jeremy let’s do this election, don’t be scared.“
Það eru líka miklar líkur á að Frjálslyndir demókratar bæti hressilega við fylgi sitt undir forystu Jo Swinson – flokkurinn hefur verið einarður í afstöðunni gegn Brexit meðan Corbyn hefur ekki vitað sitt rjúkandi ráð, hafandi verið heldur andsnúinn ESB allan sinn pólitíska feril. En í bili hefur hann tök á flokknum sjálfum – þótt óvíst sé með hvað hann höfðar til kjósenda. Kannski vonast Corbyn til þess að geta sveiflað fylginu snögglega upp á við í kosningabaráttunni líkt og hann gerði 2017, en þá verður honum að takast að láta kosningarnar snúast um annað en Brexit.
Plan Johnsons og Cummings gekk ekki upp – sá fyrrnefndi hefur ætíð þótt vera tækifærissinni en sá síðarnefndi er fanatískur. Það er harkaleg aðgerð og ákveðið rof að reka tvo tugi þingmanna sem margir eiga langan og virðulegan feril. En það breytir því ekki að í þessu flókna tafli er líklegasta niðurstaðan sú að Boris Johnson leiði Íhaldsflokkinn í kosningum, nái meirihluta í þinginu og sitji næsta kjörtímabil sem forsætisráðherra. En hann verður ekki á friðarstóli, þótt niðurstaðan yrði Brexit án samnings undir nýju þingi um áramót þarf samt að semja um Evrópusambandið um ótal mál, auk þess sem Skotar myndu verulega ókyrrast undir stjórn hans.
