Við getum kvartað undan holum í vegum – en tíðarfarið undanfarið hefur ekki verið hagstætt fyrir vegakerfið. Borgin auglýsir eftir upplýsingum um stórar holur. Hlákan nú verður okkur dýrkeypt, segir veðurfræðingurinn Einar Sveinbjörnsson í mjög athyglisverðum pistli sem hann birtir á Facebook. Undirlag vega þiðnar, en undirniðri er enn frost. Einar telur að skemmdirnar á stuttum tíma geti numið milljörðum króna.
Eftir að hlýnaði fyrir helgi hefur það gerst að undirlag margra vega hefur náð að þiðna. Mögulega 10 til 20 sm undir malbikinu. Fyrr í vetur, einkum seint í nóvember og aftur í janúar náði í kuldatíð þá að frjósa allt niður á 100 sm dýpi.
Þegar þyngri ökutæki keyra eftir vegunum við þessar aðstæður þrýstist vatnið upp í gegnum klæðinguna þar sem íslagið neðar lokar af fyrir ísig. Þegar vatnið frá þiðnandi veginum þrýstist upp koma sprungur (sk. tíglar) í malbikið. Nokkrum bílum síðar byrjar að brotna upp úr þessu og framhaldið þekkjum við.
Á þennan hátt hafa margir lengri og styttri vegakaflar farið mjög illa á innan við viku, sérstaklega frá því um helgina þegar hitinn fór í 6 til 8 stig. Tjónið er áreiðanlega mikið, sennilega mjög mikið og hleypur væntanlega á hundruðum milljóna þegar allt er talið jafnvel milljörðum þar sem ástand sumra veganna var fremur bágborið fyrir. Kemur smám saman í ljós og ekki allt búið enn. Reyndar frystir aftur í vikulokin.
Vegagerðin rekur allmarga svokallaða frost/þíðu mæla. Um er að ræða mælistaf í vegundirlaginu niður á 110 sm dýpi. Með honum má túlka ís og bleytu í vegi. Sýnishornið er birt af handahófi og með góðfúslegu leyfi Vegagerðarinnar. Þar sést vel ástand mála á veginum við Skálholt þessa dagana. Frost nær niður á 90 sm dýpi. Sl. sunnudag þiðnaði og gerði bleytu í efstu 10 sm. Mögulega hefur þiðnað aðeins fyrr. Spá næstu daga (frá miðnætti 27.) fylgir síðan til hægri. Sjá má að spáin gerir ráð fyrir að frjósi að nýju undir malbikinu þegar fram í sækir.
