Málefni eldri borgara voru til umfjöllunar í þættinum Eyjunni sem frumsýndur var á ÍNN í kvöld. Gestur Björns Inga Hrafnssonar voru þau Þórunn Sveinbjörnsdóttir, Wilhelm Wessman, Ellert B. Schram og Hrafn Magnússon.
Þátturinn var tekinn upp á Dvalar- og hjúkurnarheimilinu Hrafinistu í Reykjavík. Hann var þrískiptur. Í fyrsta hluta var rætt við Wilhelm Wessman fyrrum veitingamann, síðan þau Hrafn og Þórunni sem bæði eru þekkt fyrir störf sín að lífeyris- og réttindamálum eldra fólks, og að lokum var talað við Ellert B. Schram fyrrum ritstjóra, þingmann og núverandi formann Félags eldri borgara í Reykjavík.
Í spjalli Björns Inga við þau Hrafn og Þórunni var komið inn á þá staðreynd að lífaldur fólks hefur lengst töluvert um leið og heilsufar er betra. Það fer því seinna en fyrrum á dvalaheimili.
Í dag er fólk svo veikt þegar það fer inn á hjúkrunarheimili að þetta félagslega verður erfiðara að framkvæma. En það er vissulega þessi aldurssprengja. Hún er að byrja að koma, og við erum að byrja að sjá 68-kynslóðina sem gerir meiri kröfur. Það verður ögrandi verkefni á næstu misserum,
sagði Þórunn Sveinbjörnsdóttir. Hún bætti við að það þyrfti að byggja miklu meira af þjónustuíbúðum fyrir eldri borgara.
Við erum búin að vera að tala við ráðamenn þjóðarinnar í mörg, mörg ár um hjúkrunarheimilaskortinn, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu. Það hefur í raun fækkað hér rýmum, herbergjum um tíu prósent, vegna þess að hér varð svo mikil breyting á tvíbýlum í einbýli en ekki byggt neitt sem heitið getur á sama tíma.
Björn Ingi varpaði fram þeirri spurningu hvort Íslendingar væru nógu duglegir við að gefa eldri borgurum sem væru komnir á eftirlaunaaldur tækifæri til að vinna ef fólk hefði starfsorku og vildi gera það?
Nei, það held ég því miður ekki,
svaraði Hrafn. Hann taldi það ranga stefnu að líta svo á að fólk ætti sjálfkrafa að víkja af vinnumarkaði þegar það hefði náð eftirlaunaaldri. Gallinn væri hins vegar sá að búið væri að lækka svokölluð frítekjumörk verulega niður í 25 þúsund krónur og það hefði gerst um síðustu áramót.
Samkvæmt könnun sem Landssamtök lífeyrissjóða gerðu nýlega, þá er ekkert kerfi eiginlega til innan OECD-ríkjanna, sem hefur eins miklar tekjuskerðingar og íslenska kerfið. Auk þess kom líka fram það að íslenska kerfið hjá Tryggingastofnun ríkisins, er eina kerfið þar sem bætur falla algerlega niður. Nú varð sú breyting um síðustu áramót að bætur nokkurra þúsunda manna féllu niður af því að þeir höfðu haft fyrirhyggju að leggja inn í lífeyrissjóði.
Bæði Hrafn og Þórunn töldu ákveðið að breyta ætti reglum þannig að fólk gæti unnið án þess að lenda í miklum skerðingum á lífeyri. Mikill mannauður væri falinn í eldra fólki.
Frítekjumörkin eru alltof lág. Það hefði frekar nú um áramótin átt að hækka þau í stað þess að lækka þau,
sagði Hrafn Magnússon.
Við finnum reiði fólks að geta ekki ráðið sér sjálft, geta gripið í hlutastörf, geta gripið í að bæta aðeins stöðu sína og vera með í lífinu…Vinnan sem slík, hún er líka heilsubót,
sagði Þórunn Sveinbjörnsdóttir.
Hér fyrir neðan má sjá annan hluta Eyjuþáttarins um málefni eldri borgara þar sem talað var við þau Hrafn og Þórunni:
https://vimeo.com/208747771