Jerúsalem er að mörgu leyti fáránlegur staður. Heilög borg fyrir gyðinga, kristna og múslima. Ævaforn borg sem í aldanna rás hefur kallað það versta fram í mönnunum, trúarofstæki og hatur á þeim sem eru ekki sama sinnis. Kristnir Evrópumenn lögðu í hverja krossferðina á fætur annarri til að ná undir sig Jerúsalem. Fóru um með morðum og ránum undir krossinum. Múslimar urðu ofan á, stjórnuðu borginni lengi, en strax í fornöld var hún farin að trylla menn. Það byrjaði fyrir tíma Rómverja.
Ég dvaldi eitt sinn nokkra hríð í Jerúsalem, fannst erfitt að slíta mig frá sjónarspilinu sem þar fer fram. Múslimunum við Klettamoskuna, gyðingunum við Grátmúrinn, kristna fólkinu sem fer um með alls kyns undarlegu látbragði á vegi krossins. Þetta er fjarskalega áhugaverður staður. Maður skynjar mikla sögu, en um leið gríðarlega frekju og tilætlunarssemi, skort á kærleika og auðmýkt. Já, í raun verstu hliðar trúarbragðanna. Í reynd er Jerúsalem kannski allt nema helgur staður, bara súrt og gamalt þrætuepli, fullt af máðu grjóti.
Ísraelar hafa lengi verið að ýta Palestínumönnum lengra og lengra burt úr Jerúsalem. Ein grunnhugmynd þeirra sem þrá ísraelskt stórríki er að Jerúsalem verði höfuðborg Ísraels. Þetta er vond hugmynd og hættuleg. Ísrael á þegar prýðilega höfuðborg sem nefnist Tel Aviv, auðuga borg sem iðar af lífi, stendur fallega við sjóinn – þar er allt sem þarf.
Þegar Bandaríkjaforseti leggst á sveif með þeim sem vilja gera Jerúsalem að höfuðborg og ákveður að flytja bandaríska sendiráðið í Ísrael, virkar það eins og einhvers konar brjálsemi. Bandaríkin leggjast þarna á sveif með forstokkuðum ofstækisöflum. Ekkert ríki í heiminum hefur sendiráð í Jerúsalem. Borgin nýtur engrar viðurkenningar sem höfuðborg Ísraels. Þjóðarleiðtogar vara við þessu. Þetta er hrein ögrun við múslima, eins og Donald Trump sé viljandi að hella olíu á eld. Þetta er ekki bara þjónkun við mestu ofbeldisöflin í Ísrael, heldur er þetta eins og þrá eftir því að magna upp átök og stríð. Því hefur verið haldið fram að Trump sé níhilisti – það virðist ekki fjarri lagi.
Eftir að hafa dvalið í Jerúsalem á sínum tíma komst ég að þeirri niðurstöðu – sem er langt í frá að vera frumleg – að eina vitræna leiðin fyrir borgina væri að hún yrði lýst alþjóðlegt griðasvæði. Að Sameinuðu þjóðunum yrði falin stjórn hennar og allir hefðu þar jafnan rétt, gyðingar, múslimar og kristnir menn. En þetta verður víst seint – Jerúsalem kallar ekki beint fram friðarhugsjónir í brjóstum manna.
