Ný bók um það sem Skotar geta lært af reynslu Norðurlandaþjóða um samskipti við Evrópusambandið er komin út  í Edinborg. Bókin ber heitið McSmörgåsbord  – What post-Brexit Scotland can Learn from the Nordics.

Bókin hefur að geyma ritgerðir eftir höfunda frá öllum Norðurlöndum, þeirra á meðal frá Færeyjum og Grænlandi. Höfundur íslenska kaflans er Jón Baldvin Hannibalsson, fv. utanríkisráðherra, sem skrifar um, hvað Skotar geti hugsanlega lært af reynslu Íslendinga.

Lokakaflinn eftir ritstjórana dregur saman niðurstöður af reynslu Norðurlandaþjóða í samskiptum við Evrópusambandið og skilgreinir, hverra kosta Skotar eigi völ í þeim efnum eftir Brexit. Það vekur athygli, að vænlegasti kosturinn er talinn vera, að Skotland lýsi yfir sjálfstæði, gangi í EFTA og semji í framhaldi af því um aðild að EES-samningnum.

Í kjölfar ráðstefnu um sama efni, sem haldin var í Edinborg um mánaðamótin okt./nóv í fyrra átti Nicole Sturgeon, fyrsti ráðherra skosku heimastjórnarinnar, fund með þeim Jóni Baldvini Hannibalssyni og Björt Samuelsen, þingmanni á færeyska lögþinginu, þar sem farið var yfir reynsluna af EES-samningnum og reynslu Færeyinga, sem hluta af danska konungsríkinu, verandi samt utan Evrópusambandsins. Viku síðar tikynnti skoska heimastjórnin, að aðild að EFTA og EES-samningnum væri einn þeirra kosta, sem heimastjórnin léti rannsaka í kjölfar Brexit.

Í lokaorðum erindis síns í þessu ritgerðasafni, segir Jón Baldvin:

Ef Skotar vilja, eftir brottför Breta úr ESB, halda í kosti þess að eiga áfram aðild að innri markaði ESB, án þess að sitja upp með ókosti evru-samstarfsins og hinnar sameiginlegu fiskveiðistefnu ESB – þá er EES-samningurinn eins og skraddarasaumaður handa Skotum. Spurningin er: Mun Skotum nú takast að ná jafnhagstæðum samningum við ESB og Íslendingum og Norðmönnum tókst fyrir aldarfjóðrungi? Svarið við þeirri spurningu fæst aðeins með því að láta á það reyna við samningaborðið.