Það þarf mikla trú á mannkyninu – og litla þekkingu á sögu þess – til að álykta að afrakstri hinnar miklu tæknibyltingar sem stendur yfir verði dreift jafnt og réttlátlega. Raunin verður nær örugglega önnur, „eigendurnir“ munu raka til sín ágóðanum, mynda fámenna yfirstétt, það mun ekki gerast nema með harmkvælum að einhverju af arðinum verði dreift til alþýðu manna.
Borgaralaun gætu vegið aðeins upp á móti þessu – en það verður samt ekki nema lítillega. Það verður bara eins og plástur á svöðusár.
Eðlisfræðingurinn Stephen Hawking hefur sagt að sjálfvirkni og gervigreind muni ekki bara taka yfir störf verkafólks, líkt og þegar er að gerast víða, heldur muni þessi þróun líka ná langt inn í millistéttina. Þetta mun þýða atvinnumissi, óvissu og óöryggi. Hawking segir að ójöfnuður muni aukast, tækifæri margra til að framfleyta sér muni einfaldlega hverfa. Hawking hefur reyndar líka varað við hættunni á að á einhverju stigi muni gervigreind einfaldlega fara fram úr manninum og taka yfir veröldina.
Á vef World Economic Forum má sjá lista yfir störf sem vélar geta og munu sinna. Það er metið í prósentum hversu líklegt er að vélar muni vinna þessi störf. Þarna eru bílstjórar, öryggisverðir, sölufólk, bankastarfsmenn, skrifstofufólk og fleiri. En svo eru þarna líka störf þar sem er líklegt að áfram verði þörf fyrir mannshöndina og mannshugann. Það er einkum vinna við í umönnun og í skapandi greinum.
Einhvers staðar heyrði ég reyndar að erfitt væri að hanna vélmenni sem gæti búið um rúm. Þannig að við Íslendingar með okkar túrisma getum kannski verið rólegir…
En af hverju þá að fara þessa braut? Svarið er ekki einhlítt en það einfaldasta er kannski – af því við getum það! Við förum eins langt með tæknina og við komumst, það er að vissu leyti ákveðin nauðhyggja – bæði til góðs og ills. Eins og sagan sýnir, við útrýmum skæðum sjúkdómum en á sama tíma smíðum við sprengjur sem geta útrýmt öllu mannkyni. Óseðjandi forvitni mannsins spilar þarna inn í, og nýungagirni, og blandast stundum við græðgi og valdafíkn sem er líka hvati.