Þetta er frábær mynd frá horfinni Reykjavík, mun vera tekin 1956. Þarna er horft upp Vegamótastíg frá Laugavegi. Til hægri er Laugavegur 16, Laugavegsapótek. Í hluta af því húsi er nú hótel – hvað annað? Nú stendur til að stækka hótelið, rífa hús neðar við Laugveginn og byggja með tilheyrandi raski. Raunar er atgangurinn við Laugaveginn þessa dagana ekki eðlilegur.
Á myndinni eru líka mörg hús sem urðu niðurrifi að bráð.
Þar er fyrst að telja húsið til vinstri, fremst á myndinni, Laugaveg 18. Það hvarf fáum árum síðar þegar reis þarna hús Máls & menningar í módernískum stíl, sumir segja að það hafi verið að hluta til fyrir fé frá kommúnistaríkjum, enda fékk húsið snemma heitið Rúblan.
Það er merkilegt þegar skoðaður er arkitektúr þessara ára að hús Máls & menningar, þar sem rauðliðar réðu ríkjum, og hús Morgunblaðsins, höfuðvígi íhaldsins, eru býsna svipuð. Bæði eru þau í mjög eindregnum módernískum stíl, en arkitektarnir komu af hvor af sínum stað í hinu pólitíska litrófi.
Hús sem er næst fyrir ofan Laugaveg 18 var líka rifið og raunar mestöll húsalengjan. Efst sést glitta í Tobbukot, en þar er nú hús sem kennt var við hinn andaða Sparisjóð Reykjavíkur og nágrennis. Þessi bygging hýsir nú bókaverslun Eymundssonar.
Í Tobbukoti bjó Þorbjörg Sveinsdóttir ljósmóðir, systir Benedikts, sem var faðir Einars Benediktssonar. Þar var líka frænka hennar Ólafía Jóhannesdóttir sem síðar fékk þá köllun að líkna föllnum konum í Osló. Báðar voru kvenskörungar miklir.
Það má sjá að enn er turnspíra á stórhýsinu Skólavörðustíg 16. Nú er það kollótt.
Ofar í götunni hægra megin voru merkilegar byggingar sem sjást ekki. Í porti bak við apótekið, þar sem nú er veitingahúsið Vegamót, var gatnamálastjóri með aðsetur og líka meindýraeyðir Reykjavíkurborgar.
Ofar, þar sem nú er ruslageymsla Ölstofu Kormáks & Skjaldar, var pisseoir – um slíka starfsemi er yfirleitt haft þetta franskættaða orð – þangað sem karlar gátu farið og kastað af sér vatni. Þetta var ekki annað en lítill steinklefi með þartilgerðri þró, lyktin var þeygi góð.
Um þennan stað orti Megas síðar kvæðið sem hefst svona:
Í skoti utan í grjótinu
anganþrungnu, þríhyrndu
Myndin er úr Ljósmyndasafni Reykjavíkur, tekin af ágætum frænda mínum, Andrési Kolbeinssyni, miklum hæfileikamanni, ég minntist hann í grein þegar hann dó 2009.
