Nú er rætt um mögulega aðild Breta að EFTA, það er í framhaldi af Brexit. Leitað er varanlegrar lausnar á sambandi Bretlands við Evrópusambandið. Reyndar er spurning hvort þeir kæri sig yfirleitt um EFTA aðildina, þar eru fyrir Noregur, Ísland, Liechtenstein og Sviss. EFTA hefur aðallega þýðingu sem partur af EES samningnum – þar eru EFTA ríkin aðilar, að undanskildu Sviss.
Noregur er stórveldið í EFTA. EES samningurinn er aðallega til vegna Noregs og það eru Norðmenn sem hafa uppi heilmikinn lobbýisma í Brussel vegna hans, fylgjast grannt með löggjöf og reglum sem þeir þurfa að taka upp og reyna að hafa áhrif á. Hjá Íslendingum hefur þetta gengið brösulegar, aðallega vegna smæðar þjóðarinnar. Það má kannski segja að þarna hangi Íslendingar aftan í Norðmönnum. Í þessu öllu felst náttúrlega gríðarlegt fullveldisafsal sem er nokkuð ólíklegt að Bretar kæri sig um að undirgangast. Samt er rætt um þennan möguleika.
En Norðmenn eru lítt hrifnir. Erna Solberg forsætisráðherra réð Bretum frá því fyrr í sumar að ganga úr ESB. Elisabeth Vik Aspaker evrópumálaráðherra sagði svo í síðustu viku að Norðmenn gætu staðið í vegi fyrir inngöngu Breta í EFTA:
Ekki er víst að það sé góð hugmynd að hleypa svo stóru ríki inn í samtökin. Það myndi raska jafnvæginu, og ekki er líklegt að það verði Norðmönnum í hag.
Á það er líka bent að Noregur hafi gert viðskiptasamninga við 38 ríki í gegnum EFTA. Þetta gæti raskast með inngöngu Breta í samtökin, en viðskiptasamningar framtíðarinnar yrðu mun flóknari. Tónninn í íslensku ríkisstjórninni virðist vera jákvæðari en hjá norsku stjórninni. Lilja Alfreðsdóttir utanríkisráðherra sagði í samtali við norska fjölmiðla að Bretar gætu styrkt EFTA.
Þegar ríkjunum fjölgar í klúbbnum þínum þýðir það yfirleitt meiri áhrif á alþjóðavettvangi.
Þetta getur þó orkað verulega tvímælis hjá Lilju. Ef Bretar færu inn í EFTA er ljóst að samtökin myndu fyrst og fremst snúast um hagsmuni þeirra. Þeir þurfa alls ekki að fara saman við hagsmuni Íslendinga og Norðmanna. Í breskum stjórnmálum núorðið gengur hagur fjármálalífsins í The City yfirleitt fyrir öllu. Hann hefur margsinnis þvælst fyrir í samningum við Evrópusambandið. Svo er annað sem má nefna. Í Bretlandi er meiri ójöfnuður en í nokkru öðru Evrópulandi. Hugmyndir um jöfnuð eru miklu sterkari á Íslandi og í Noregi – og í ríkjum á meginlandi Evrópu. En í ójöfnuði, og þar með stéttaskiptingu, standa Bretar í rauninni miklu nær Bandaríkjunum – og eru í sumum tilvikum ennþá verri í þessu efni.