Ragnar Jónsson var hugsanlega merkasti menningarfrömuður sem Íslendingar hafa átt. Hann framleiddi smjörlíki, það var einhvers konar undirstaða, og þess vegna var hann kallaður Ragnar í Smára.
En Ragnars er minnst fyrir hina ótrúlegu elju og lifandi hugsjón sem einkenndi menningarstarf hans. Hann var bókaútgefandi, frumkvöðull í tónlistarlífi, safnaði málverkum og gaf út málverkabækur og eftirprentanir af málverkum.
Ragnar auðgaðist, en hann notaði auð sinn til góðs. Eftirfarandi orð eru höfð eftir honum:
Auður er hvorki góður né slæmur. Það er afstaða mannsins til auðsins, sem er annaðhvort góð eða vond.
Trú hans á gildi listarinnar var mjög einlæg. Líklega myndu fáir taka til orða í dag eins og gert er hér að neðan, upphafning af þessu tagi er ekki í tísku, en þetta var lífssýn Ragnars og hann þráði að færa bókmenntir, tónlist og myndlist nær almenningi:
Listin er allt, vegurinn eini, sem leiðir okkur frá brauðstritinu, fær okkur til þess að líta upp og þrá meiri mannúð, meiri fegurð, fullkomnari heim.
Ragnar gaf Alþýðusambandi Íslands málverkasafn sitt, 120 myndir, árið 1961. Þar eru verk eftir fremstu listamenn þjóðarinnar, Kjarval, Ásgrím, Nínu, Scheving, Svavar, Jón Stefánsson. Slík gjöf er fyrir lífstíð og miklu meira en það. Hún leggur skyldur á herðar þiggjandanum.
Alþýðusambandið er merkileg hreyfing sem fagnar 100 ára afmæli á þessu ári. Hún getur ekki verið þekkt fyrir að láta þjóðargersemar drabbast niður eða hverfa sjónum.
Fjallamjólk eftir Kjarval. Eitt frægasta málverk Íslandssögunnar. Gefið af Ragnari í Smára til ASÍ. Sagan segir að Nútímalistasafnið í New York hafi falast eftir verkinu en Kjarval ekki viljað selja það. Hann hafi talið að þjóðin yrði að hafa slík verk hjá sér. Anna Jóa veltir því fyrir sér í bloggi frá 2010 hvort orðstír Kjarvals hefði orðið annar ef verkið hefði farið úr landi.
(Þess má svo loks geta að við fjöllum dálítið um Ragnar í Smára í Kiljunni á miðvikudagskvöldið.)
