Helgi Pétursson skrifar mikla ádrepu um ferðamál í Fréttablaðið í dag. Þessi skrif urðu enn áleitnari þegar maður las um ferðamenn sem hlupu út á jaka í Jökulsárlóni. Það er, eins og Helgi segir, tímaspursmál hvenær illa fer.
Það er tímaspursmál hvenær erlendir ferðamenn lenda í stórslysi á Íslandi. Hvort þar með verði draumurinn búinn er erfitt að segja til um, en þegar erlendir ferðamenn ganga eftirlits- og fyrirhyggjulaust fram á snjóhengjur við klakabrynjuð vatnsföll, ganga út í opinn dauðann í ölduróti, fjölskyldur með lítil börn hoppa á milli jaka á jökullónum og menn aka miskunnarlaust hver á móti öðrum til dauðs á einbreiðum brúm, eiga allar bjöllur að hringja.
Það er ótrúlegt að sjá hversu mikið af ferðamönnum eru komnir hingað í kuldann, hálkuna og vetrarmyrkrið. Hvað mætir þeim? Helgi segir að frásagnir af græðgi, okri og lélegri þjónustu séu farnar að berast út og birtast á samfélagsmiðlum. Kæmi ekki á óvart, Ísland er ekki undir það búið að taka á móti þessu fólki að vetrarlagi þegar allra veðra er von, margt er lokað, og háskalegt getur verið að ferðast um landið.
Samt er sífellt bætt í – eins og það sé aðalmarkmiðið að fá hingað nógu andskoti margt fólk.
Það er með ólíkindum hvernig þessi atvinnugrein fær að druslast áfram með skítareddingum frá degi til dags, algjöru hruni í menntun starfsfólks, innflutningi á ungu erlendu fólki sem haldið er til vinnu á skítalaunum og jafnvel engum launum og klárlega meiri undanskotum á sköttum og gjöldum til ríkis og sveitarfélaga en nokkurn grunar. Á meðan fjölgar innlendu eldra og reynslumiklu fólki utan vinnumarkaðar. Því yrði hins vegar að greiða laun.
Helgi segir að framganga stjórnvalda sé með eindæmum, það sé spurning hvort þau ráði engu um þróun mála eða hafi einfaldlega ekki vit á málaflokknum.
Eru menn virkilega orðnir svo logandi hræddir við offjárfestingu í hótelrýmum að þeir þora hreinlega ekki að grípa til stjórnunartækja og anda á flugfélögin, sem hingað selja sæti og er nákvæmlega sama um hvert farþegarnir síðan fara, svo kröftuglega ofan í hálsmálið á ráðherra og slóð af ferðamálastofnunum að þetta fólk er bókstaflega lamað.
Hver er hótunin? Hún hlýtur að vera sú, að ef þið gerið eitthvað sem kostar ferðamenn eða flugfélögin fjármuni, þá fækkar ferðamönnum eða þeir hætta alveg að koma.
Flugfélögin hafi breitt út þá fásinnu, telur Helgi Péturson, að ekki sé hægt að innheimta komugjöld. Þau séu hins vegar eina raunhæfa leiðin til að byggja upp fyrir greinina, til að ráða landverði og lögreglumenn, afmarka ferðamannastaði og bæta upplýsingagjöf og bæta vegakerfið. Komugjöld muni ekki leiða til þess að ferðamenn hætti að koma, enda státi Ísland af síðasta og stærsta óbyggðasvæði í Evrópu.
Helgi telur að ferðamenn hingað myndu ekki telja eftir sér að borga einhvers konar ferðamannaskatt. Upphæðir sem væru ekki háar fyrir hvern ferðamann myndu skilja miklum tekjum sem hægt væri að nota í uppbyggingu.
Það hafa meira að segja verið gerðar rannsóknir þar sem fram kemur að erlendir ferðamenn vilja gjarnan greiða einhvers konar komugjald, ferðamannaskatt, þjónustugjald. Tuttugu evrur á hvern erlendan ferðamann myndu gefa okkur rúmlega þrjá milljarða í ár. Og hefðu gefið okkur ótalda milljarða undanfarin ár á meðan ráðherra fór um sveitir með hersingu af ferðaþjónustuaðilum til þess að reyna að leggja gjald á Íslendinga! Til þess að Íslendingar greiddu aukinn kostnað af gríðarlegri fjölgun flugfarþega, rútufarþega, bílaleigubíla, skattasvindli, að ekki sé talað um að þessi þróun hefur rústað almennan leigumarkað.
Svo er spurningin hvort rétt sé að leggja svo mikla áherslu á sífellda og stórfellda fjölgun ferðamanna sem koma hingað. Fjölgun upp á tugi prósenta ár eftir ár getur reynst varhugaverð – orðið ofþensla kemur í hugann:
Jafnvel þótt ferðamönnum fækkaði um t.d. 300 þúsund, verður ekki séð að það kæmi að sök. Slíkur slaki með stórauknum fjármunum til ráðstöfunar, gæfi okkur ráðrúm til þess að endurskipuleggja og hvetja til aukins náms í þjónustugreinum í ferðaþjónustu, til að gera lífsnauðsynlegar endurbætur á vegakerfinu, flytja og tengja innanlandsflug við flugumferð á Keflavíkurflugvelli, markaðssetja Akureyrar-, Húsavíkur- og Egilsstaðaflugvelli sem beina áfangastaði, bæta þjónustu og hækka verð og laun – hækka þröskuldinn til landsins! Hér vantar enn fimm stjörnu hótel og öll flugfélög sem hingað fljúga, vita að það eru mun efnameiri farþegar á ferðinni um heim allan þar sem góð þjónusta er í boði, en sá massi sem hingað er fluttur í ferð án fyrirheits.
