Þegar ég var að alast upp voru alls konar takmarkanir á innflutningi. Karamellu- og súkkulaðiblandan sem nefnist í almennu tali Macintosh barst hingað sem smyglvarningur – síðan þá hafa Íslendingar verið sólgnir í þetta frekar vonda sælgæti. Ég man eftir því þegar ég smakkaði fyrst Mars – þá var ég tólf ára og Ísland nýgengið í EFTA. Þetta var eins og opinberun, ég hafði aldrei smakkað neitt jafn gott. Þá opnuðust gáttir og erlent sælgæti tók að berast til landsins. Margir vöruðu sterklega við því að ganga í EFTA á sínum tíma, það þótti ógna sjálfstæði þjóðarinnar og atvinnuvegunum.
Það er svo sérstæð saga að eftir kreppuna fóru Íslendingar aftur að framleiða löngu gleymdar tegundir af sælgæti – allt í einu borgaði það sig betur en að flytja það inn.
Eitthvað fékkst þó af erlendu sælgæti, í minningunni finnst manni eins og margt af því hafi verið amerískt. Íslendingar voru jú ansi ameríkaníseraðir á þessum árum – og eru kannski enn.
Hér eru þrjár eftirminnilegar tegundir sem hægt væri að setja á þartilgert fornsælgætissafn eða á maður að tala um fornnammi?
Fyrst er að nefna Bazooka tyggjóið sem börn voru mjög sólgin í. Það var bleikt á lit og auðvelt að blása kúlur úr því. Inni í bréfinu var lítil myndasaga um persónuna Bazooka-Joe og félaga hans.
Svo eru það gospillurnar. Þær voru hugsaðar til að setja í vatn og drekka. Mörg börn keyptu þó gospillurnar til að sjúga þær. Þær var hægt að fá nokkrar saman í bréfi, en sumir kaupmenn klipptu þau í sundur og seldu eina og eina pillu. Pillurnar með kókbragðinu, limebragðinu og kirsuberjabragðinu voru sérlega ljúffengar. Í þessu voru sterk efni og það sveið undan þeim í tunguna – líklega fóru gospillurnar verr með tennurnar en nokkuð annað sælgæti. Þær voru nánast eins og tilræði við tannheilsu barna.
Sérkennilegasta sælgætið var heimsstyrjaldartyggjó. Þetta voru pakkar sem innihéldu tyggigúmmí – ég man ekki eftir því hvernig það var á bragðið, enda skipti það ekki máli, aðalatriðið voru myndir sem fylgdu með í pakkanum úr síðari heimsstyrjöldinni. Margir söfnuðu þessum myndum og áttu væna bunka – vegna þess að þetta var amerískt var mikið af þeim úr Kyrrahafsstríðinu. Minnisstætt er að myndirnar lyktuðu alltaf af tyggjói.