Mér fannst hún afar forvitnileg myndin sem Páll Steingrímsson gerði um ginklofann í Vestmannaeyjum og á Sankti Kildu sem sýnd var í sjónvarpinu nýskeð. Ég hef lengi haft dálítinn áhuga á þessu – allar götur síðan ég ungur maður las frábæra bók, The Life and Death of St. Kilda eftir Tom Steele.

Það er ekki ofsögum sagt hvað byggðin á Sankti Kildu var skrítin og afskekkt. Undirstaðan undir lífinu þarna voru sjófuglar sem eru í milljónatali í björgunum þarna. Afurðir sjófugla voru notaðar í hvert mál. Þeim var blandað í hafrana sem eyjaskeggjar borðuðu á morgnana. Að auki var þarna stunduð nokkur sauðfjárrækt -smávöxnu sauðakyni sem þykir merkilegt.

Ginklofinn – tetanus – var mikið böl á þessum stað. Á löngu tímabili dró hann flest börn sem fæddust á eyjunni til dauða. Hið sama var uppi á teningnum í Vestmannaeyjum. Ástæðan voru bakteríur sem komu úr sjófuglunum og tóku sér svo bólfestu í jarðveginum. Í raun var ekki svo erfitt að ráða bót á þessu – en hreinlætið skorti.

Það var fleira sem gerði lífsbaráttuna á Sankti Kildu næstum ómögulega. Íbúarnir virðast að upplagi hafa verið fremur glaðlyndir. Þeir voru gelískumælandi, höfðu unun af söng, dansi og kvæðum. Sagt er að fyrrum hefði trú þeirra verið blanda af pápísku og trú á stokka og steina. Þetta breyttist þegar hreintrúarstefnan skosku fríkirkjunnar náði til eyjarinnar á síðari hluta nítjándu aldar – í líki klerks sem hét John Mckay. Þessi karl bjó á eyjunni frá 1863 til 1889 og hafði mikil áhrif – yfirleitt til hins verra.

Eyjaskeggjum var hótað vítisvist ef þeir iðkuðu söng og dansa. Mikill tími fór í kirkjulegar athafnir – fólkinu var bannað að vinna á sunnudögum. Það var heldur óráðlegt, því lífsbaráttan var svo hörð að helst mátti ekki missa úr dag.