Góðvild hefur margoft bent á það það óréttlæti sem felst í því að hjálpartæki beri 24% virðisaukaskatt sem er almennt lagður á vörur og þjónustu til að afla tekna fyrir ríkið.

En þegar kemur að nauðsynlegum hjálpartækjum fyrir fatlaða og langveikt fólk er slík skattlagning ósanngjörn og óskilvirk. Nauðsynleg hjálpartæki eru ekki lúxusvörur heldur lífsnauðsynlegur búnaður sem gerir fólki kleift að lifa sjálfstæðu og virku lífi.

Inga Sæland hefur sex sinnum lagt fram þingsályktunartillögu varðandi lækkun eða niðurfellungu á nauðsynlegum hjálpartækjum en málið hefur ekki hlotið framgang. Nú ætti því að vera tækifæri fyrir flokk fólksins að láta til sín taka í þessum efnum.

Aðgangur að hjálpartækjum er mannréttindamál

Samkvæmt Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks (SRFF) eiga ríki að tryggja aðgengi að hjálpartækjum án óþarfa hindrana. Virðisaukaskattur á hjálpartæki eykur kostnað fyrir þá sem þurfa á þeim að halda og getur hindrað fólk í að fá þau tæki sem eru nauðsynleg til að lifa eðlilegu lífi.

Mörg lönd hafa þegar tekið þá ákvörðun að undanþiggja nauðsynleg hjálpartæki virðisaukaskatti. Hér eru nokkur dæmi en flest lönd í Evrópu eru annað hvort með mjög lága vsk prósentu eða enga:

• Svíþjóð: Hjálpartæki fyrir fatlaða eru undanþegin virðisaukaskatti og styrkt að stórum hluta af hinu opinbera.
• Noregur: Nauðsynleg hjálpartæki eru undanþegin VSK, sem gerir þau aðgengilegri fyrir notendur.
• Bretland: Hjálpartæki og læknisfræðileg tæki sem eru nauðsynleg fyrir fatlað fólk eru undanþegin virðisaukaskatti.
• Þýskaland: Lækkuð virðisaukaskattsprósenta er á hjálpartækjum til að tryggja betra aðgengi.
• Írland: Hjálpartæki sem eru nauðsynleg til daglegra nota eru undanþegin VSK, sem dregur úr kostnaði fyrir einstaklinga og fjölskyldur þeirra.

Ef Ísland myndi fella niður virðisaukaskatt á nauðsynlegum hjálpartækjum myndi það:

• Lækka kostnað fyrir fatlaða og langveika.
• Tryggja betra aðgengi að hjálpartækjum og bæta lífsgæði þeirra sem þurfa á þeim að halda.
• Styðja við markmið stjórnvalda um að draga úr félagslegri mismunun og tryggja jöfn tækifæri.
• Minnka fjárhagslega byrði á fjölskyldum sem sjá um langveik börn eða aðstandendur með fötlun.
• Stuðla að heilsueflingu og fyrirbyggjandi aðgerðum fyrir fatlaða og aldraða, þar sem gott aðgengi að hjálpartækjum getur dregið úr líkamlegu álagi, fækkað slysum og bætt almenna heilsu.

Það er mikið óréttlæti fólgið í því að skattleggja lífsnauðsynleg hjálpartæki með sama hætti og lúxusvörur. Með því að fella niður virðisaukaskatt á hjálpartækjum getur Ísland stigið stórt skref í átt að réttlátara samfélagi þar sem allir hafa jafnan aðgang að þeim hjálpartækjum sem þau þurfa á að halda til að lifa eðlilegu og virku lífi.

Sigurður Hólmar Jóhannesson framkvæmdastjóri Góðvildar góðgerðarfélags sem styður við langveik og fötluð börn á Íslandi.