Stofnaður hefur verið mótmælavettvangur á Facebook gegn niðurdælingu koldíoxíðs Coda Terminal nálægt Vallahverfinu í Hafnarfirði. Á aðeins einum degi hafa yfir 500 manns gengið í hópinn.
Hópurinn, sem ber yfirskriftina „Mótmælum staðsetningu Coda Terminal við Vellina í Hafnarfirði“, var stofnaður vegna þess að bæjarstjórn Hafnarfjarðar hyggst veita fyrirtækinu leyfi til að setja upp tíu borteiga með allt að átta borholum á hverjum stað. Verður þetta í nágrenni við Vallarhverfið í suðurhluta Hafnarfjarðar.
Koldíoxíðið sem dælt verður niður í bergið er flutt til landsins með sérhönnuðum tankskipum frá erlendum stóriðjum. En einnig íslenskum iðnaði að einhverju leyti.
„Svona verkefni hefur aldrei verið framkvæmt af þessari stærðargráðu í heiminum, hvað þá í tilraunaskyni svona nálægt íbúabyggð,“ segir í tilkynningu í hópnum.
Ein helsta ástæðan fyrir því að íbúarnir mótmæla áformunum eru áhrifin á grunnvatnið. Dæla þarf gríðarlega miklu magni grunnvatns til þess að niðurdælingin sé möguleg. Rask geti til að mynda haft þau áhrif að saltvatn rísi upp og hafi varanleg áhrif á vatnsgæði, tjarnir og dýralíf.
Annað sem hefur verið nefnt er að breytingin geti haft áhrif á spennu og burðarþoli jarðvegs og jafnvel valdið lekamálum í kjallörum. Þau áhrif séu þó talin ólíklegri í ljósi þess að byggingarnar séu grundaðar á jarðvegspúðum og berggrunnurinn svo gljúpur að vatn sé líklegra til að renna í aðrar áttir.
Á meðal þess sem gagnrýnt er er stækkun hafnarinnar við Straumsvík. En stækkunin er forsenda þess að hægt sé að taka á móti stærri tankskipum. Kostnaðurinn verði á bilinu níu til fimmtán milljarðar króna sem Hafnarfjarðarbær muni fjármagna.
„Er eðlilegt að Hafnarfjarðarbær fari í svona kostnaðarsamar skuldbindingar fyrir eitt fyrirtæki í bænum? Viljum við að skattpeningarnir okkar fari í þessa áhættusömu fjárfestingu? Hvaða hlutverki gegnir höfnin eftir þrjátíu ár þegar verkefni Coda Terminal er lokið á þessu svæði?“ spyrja íbúarnir.
Einnig er gagnrýnt að verkefnið hafi ekki verið kynnt nógu vel fyrir íbúum.
Fyrirtækið Carbfix, sem rekur Coda Terminal, er með upplýsingasíðu um framkvæmdina, sem það segir mikilvægt til að berjast gegn of mikillar losunar koldíoxíðs af mannavöldum.
Coda Terminal hafi farið í gegnum umhverfismat á þessu ári. Nær það til þess þegar tekið er við efninu frá skipum í Straumsvík þar til það er orðið steinrunnið neðanjarðar.
Svæðið hafi verið valið af því að í nágrenni Straumsvíkur er ferskt basalt og öflugir grunnvatnsstraumar sem henti vel fyrir Carbfix tæknina sem nýti vatn sem flutningsmiðil fyrir koldíoxíð.
„Í Straumsvík er jafnframt aðgengi að iðnaðarsvæði og skipulögðum iðnaðarlóðum, en með því að staðsetja starfsemina á iðnaðarsvæði var litið svo á að lágmarka mætti jarðrask. Coda Terminal teygir sig þó á óbyggt svæði en takmarkar ekki aðra starfsemi, svo sem útivist og skógrækt,“ segir á heimasíðu Carbfix.
Segir í umhverfismatinu að óvissa sé uppi um áhrif á tjarnirnar.
„Grunnvatnsvinnsla og niðurdæling mun valda beinum áhrifum á grunnvatnsborð sem verða varanleg svo lengi sem starfsemin verður til staðar, en áhrifin verða afturkræf ef vinnslunni og niðurdælingunni yrði hætt eða vinnslufyrirkomulagi breytt svo þörf sé á minna vatni. Grunnvatnsvinnslan mun samkvæmt líkanútreikningum valda lítillegri hækkun á seltu- og hitastigi í grunnvatnskerfinu en þó meiri í dýpri hluta þess.“
Segir að þörf sé á áframhaldandi rannsóknum og þeim verði haldið áfram á framkvæmdar og rekstrartíma Coda Terminal. Verkefnið verði byggt upp í áföngum og tækifæri verði til að aðlaga starfsemina að niðurstöðum rannsókna og vöktun úr fyrri áföngum til að lágmarka áhrif á grunnvatn og aðra umhverfisþætti.
