fbpx
Fimmtudagur 12.desember 2024
Pressan

Voyager 1 er tæplega fimmtugt en kemur okkur enn á óvart með upplýsingum frá jaðri sólkerfisins

Pressan
Sunnudaginn 12. maí 2024 10:30

Voyager 1. Mynd:NASA JPL/Caltech

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Í rúmlega 24 milljarða kílómetra fjarlægð frá jörðinni er geimfarið Voyager 1 sem var skotið á loft sumarið 1977. Á svipuðum tíma var systurgeimfarinu, Voyager 2, einnig skotið á loft og er það einnig statt í ógnarfjarlægð frá jörðinni. Engin manngerður hlutur hefur farið svo langt frá jörðinni eins og Voyager 1.

Þrátt fyrir að geimförin nálgist fimmtugsaldurinn eru þau enn starfhæf og senda enn upplýsingar til jarðarinnar. Nýlega kom upp bilun í Voyager 1 sem varð til þess að upplýsingarnar sem bárust frá geimfarinu voru bara hreint rugl. En með mikilli snilld tókst verkfræðingum að senda fyrirmæli til geimfarsins sem komu fjarskiptasambandi þess aftur í lag og nú berast upplýsingarnar í skiljanlegu formi.

Bæði geimförin áttu að vera staðfesting á snilld mannkynsins. Á bæði eru festar gullplötur sem á eru ýmsar upplýsingar um mannkynið og staðsetningu jarðarinnar. Ef svo ótrúlega myndi vilja til að vitsmunaverur rekist á geimfarið einhvern tímann er vonast til að þær geti skilið þessar upplýsingar.

Fyrrgreind bilun kom upp í nóvember á síðasta ári. Byrjaði Voyager 1 þá að senda sömu skilaboðin, algjörlega merkingarlaus til jarðar. Það má líkja þessu við bilaða plötu.

Orsökin reyndist vera bilun í tölvu sem stýrir undirkerfi þeirra gagna sem geimfarið aflar á flugi sínu um óravíddir geimsins. Vandamálið tengdist einum örgjörva í tölvunni en hann innihélt hluta af kóðun tölvunnar.

Það var ekki einfalt mál að laga bilunina því tölvubúnaðurinn er tæplega hálfrar aldar gamall og margir þeirra sem unnu við smíði geimfarsins og hugbúnaðar þess eru látnir og því litla aðstoð að fá hjá þeim sem komu að smíði geimfarsins.

En 18. apríl sendu verkfræðingar fyrirmæli til geimfarsins sem þeir vonuðust til að myndu lagfæra bilunina. Og tveimur dögum síðar bárust skilaboð frá geimfarinu sem voru skiljanleg. Það tekur skilaboð tæplega sólarhring að berast til geimfarsins og jafn langan tíma tekur fyrir skilaboð frá því að berast til jarðarinnar.

Þrátt fyrir háan aldur og gamlan tækjabúnað senda bæði geimförin ómetanlegar upplýsingar um jaðar sólkerfisins til jarðarinnar og því hefði það verið mikill missir að missa Voyager 1 nú.

Voyager 1 er á hraðferð en hraði geimfarsins er um 64.400 km/klst. Þrátt fyrir mikinn hraða og mikla fjarlægð frá jörðinni er geimfarið enn í „næsta nágrenni“ við jörðina. Til að komast út af áhrifasvæði sólarinnar þarf það að ljúka ferðinni í gegnum Oort skýið, sem er stórt svæði með litlum frosnum hlutum, en það gerist ekki fyrr en eftir 30.000 ár.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Í gær

Lét mömmu sína hringja í þingmenn svo hann geti orðið varnarmálaráðherra – „Hann hljóp heim og klagaði í mömmu“

Lét mömmu sína hringja í þingmenn svo hann geti orðið varnarmálaráðherra – „Hann hljóp heim og klagaði í mömmu“
Pressan
Í gær

Katie Holmes svarar orðrómunum – „Algjör vitleysa“

Katie Holmes svarar orðrómunum – „Algjör vitleysa“
Pressan
Fyrir 2 dögum

Vinna í kappi við tímann við að bjarga þúsundum úr sýrlensku neðanjarðarfangelsi

Vinna í kappi við tímann við að bjarga þúsundum úr sýrlensku neðanjarðarfangelsi
Pressan
Fyrir 2 dögum

Lokkuð í frí af „kærastanum“ – Var upphafið að hryllingi

Lokkuð í frí af „kærastanum“ – Var upphafið að hryllingi
Pressan
Fyrir 3 dögum

Þessi matvæli á aldrei að setja í ísskáp

Þessi matvæli á aldrei að setja í ísskáp
Pressan
Fyrir 3 dögum

Ertu í vandræðum með silfurskottur? Svona er hægt að losna við þær

Ertu í vandræðum með silfurskottur? Svona er hægt að losna við þær
Pressan
Fyrir 4 dögum

Eru gulir blettir á koddanum þínum? Þeir eru skýr aðvörun

Eru gulir blettir á koddanum þínum? Þeir eru skýr aðvörun
Pressan
Fyrir 4 dögum

Lítið barn í lífshættu eftir dularfullt slys

Lítið barn í lífshættu eftir dularfullt slys