Kjartan Magnússon, borgarfulltrúi og varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins, kallar eftir því að stakir frídagar verði færðir að helgum. Bendir hann á að nú sé tími hinna stöku frídaga en víða erlendis hafi slíkir dagar verðir í því skyni að fjölga þriggja daga fríhelgum.

Kjartan gerir þetta að umtalsefni í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag.

Hann segir að þegar launafólk fær þriggja daga helgi verði meira úr fríinu, starfsánægja aukist og afköstin einnig. „Þar sem slíkt hef­ur verið gert er­lend­is, dett­ur eng­um í hug að snúa til gamla fyr­ir­komu­lags­ins með því að gera frí­dag­ana staka á ný.“

Vinnuvikan slitin í sundur

Í grein sinni bendir hann á að sum­ar­dag­ur­inn fyrsti og upp­stign­ing­ar­dag­ur séu alltaf á fimmtu­degi.

„Þess­ir stöku frí­dag­ar á fimmtu­degi slíta í sund­ur vinnu­vik­una og valda þannig marg­vís­legu óhagræði. Til verður svo­nefnd­ur klemmu­dag­ur, þegar al­mennt launa­fólk þarf að mæta til vinnu á föstu­dag, eft­ir frí­dag­inn.“

Kjartan segir að á mörg­um vinnu­stöðum sé starfið skipu­lagt í fimm daga lot­um og það dragi úr fram­leiðni þegar slíta þarf lot­una í sund­ur vegna staks frí­dags á fimmtu­degi.

„Oft tek­ur því vart að hefja nýja lotu á föstu­degi eft­ir stak­an frí­dag og get­ur þá orðið lítið úr verki. Fækk­un klemmu­daga myndi leiða til auk­inn­ar fram­leiðni og verðmæta­sköp­un­ar, sem kæmi öll­um vel.“

Umtalsverð kjarabót

Kjartan bendir svo á að 1. maí fær­ist á milli viku­daga þannig að al­mennt launa­fólk fær ekki frí þegar hann lend­ir á helgi. Sem dæmi hafi 1. maí í ár lent á miðviku­degi svo fyr­ir marga varð vinnu­vik­an að tveim­ur tveggja daga lot­um.

„Með sam­komu­lagi um að færa frí­dag­inn vegna 1. maí að helgi og festa hann þar, myndi þess­um frí­dög­um fjölga um tvo á hverju sjö ára tíma­bili eða um 40%. Slík fjölg­un frí­daga hefði um­tals­verða kjara­bót í för með sér og því er erfitt að skilja af hverju verka­lýðshreyf­ing­in hef­ur ekki tekið þessa hug­mynd upp á sína arma. Það mun­ar um minna. Svipað má segja um fimmtu­dags-frí­dag­ana ef þeir yrðu færðir að helgi. Þeir yrðu launa­fólki kær­komn­ir enda gæti það gert meira úr frí­inu en ella. Marg­ir myndu nota langa frí­helgi til ferðalaga en aðrir verja tím­an­um heima við með fjöl­skyldu og vin­um.“

Hann nefnir svo hvítasunnuhelgina og verslunarmannahelgina, tvær vinsælar langar fríhelgar vegna þess að þá er þriggja daga frí frá brauðstritinu.

„Með til­flutn­ingi áður­nefndra frí­daga yrði þess­um kær­komnu helg­um fjölgað og ekki er ólík­legt að það myndi auka gildi viðkom­andi hátíða. Fyrsta helg­in í maí yrði þannig kennd við verka­lýðinn eins og fyrsta helg­in í ág­úst er nú kennd við versl­un­ar­menn. Við fengj­um einnig þriggja daga su­mar­komu­helgi og upp­stign­ing­ar­helgi. Með langri helgi myndu skap­ast tæki­færi til að gæða viðkom­andi hátíðar­höld meira lífi en nú er.“

Kjartan bendir að lokum á að þessi hugmynd hafi oft verið rædd á Alþingi og í borg­ar­stjórn, oft­ast við ágæt­ar und­ir­tekt­ir, en það vanti að taka af skarið.

„Vissu­lega verður slík breyt­ing varla gerð nema í tengsl­um við kjara­samn­inga og gott væri ef frum­kvæðið kæmi frá launþega­hreyf­ing­unni. Ef fram kæmi óvænt andstaða við slík­ar hug­mynd­ir mætti auðvitað gera breyt­ingu í til­rauna­skyni. Þeirri breyt­ingu yrði ef­laust vel tekið af þorra þjóðar­inn­ar eins og alls staðar þar sem slíkt hef­ur verið reynt er­lend­is.“