Nýlega bárust fregnir af því að íslensk fálkaorða, stórriddarakross, hefði verið boðin upp hjá hollenskum uppboðsaðila, í gegnum Catawiki appið, sem er stærsta rafræna uppboðshús heims.
Stórriddarakrossinn er töluvert æðri tegund af fálkaorðu en sú tegund sem best er þekkt og gjarnan er veitt 1. janúar eða 17. júní. Ljóst er að stórriddarakross er fágæt orða en aðeins 12 manneskjur eru handhafar „Stórriddarakross með stjörnu Hinnar íslensku fálkaorðu“, eins og orðan er kölluð í orðhafaskrá á heimasíðu embættis forseta Íslands. Um er að ræða æðstu tegund orðunnar: „Keðja ásamt stórkrossstjörnu (einungis fyrir þjóðhöfðingja)“.
Meðal hinna fágætu orðuhafa eru Jacques Chirac, fyrrverandi forseti Frakklands og eftirfarandi íslensku forsætisráðherrar: Emil Jónsson, Geir H. Haarde, Geir Hallgrímsson, Gunnar Thoroddsen og Halldór Ásgrímsson. Þrátt fyrir skilgreininguna á orðunni hafa nokkrir menn sem ekki teljast til þjóðhöfðingja verið sæmdir hennir, meðal annars Ármann Snævarr hæstaréttardómari og fyrrverandi rektor Háskóla Íslands.
Uppboðið átti sér stað í byrjun febrúar og sá sem keypti orðuna er Hjalti Garðarsson, eigandi Íslensku Klíníkunnar sem starfrækt er í Búdapest í Ungverjalandi. Hjalti keypti orðuna ekki til eignar heldur afhenti hann hana forsetaembættinu. Er DV spurði Hjalta út í málið sagði hann að framkvæmdastjóri Íslensku Klíníkunnar, Tamas Nagy, hafi sagt honum frá orðunni og þannig hafi hann haft veður af málinu. Honum hafi þá runnið blóðið til skyldunnar:
„Þar sem við erum eina íslenska tannlæknaklíníkin í Búdapest er oft leitað til okkar með eitt og annað sem tengist samskiptum Íslands og Ungverjalands, sem eiga sér jú langa sögu. Einn viðskiptavinar okkar kallaði okkur „næstum sendiráð“ svo auðvitað rann okkur blóðið til skyldunnar að koma þesssari merku orðu í réttar hendur, enda um að ræða hæsta stig orðunnar og einungis 12 hafa verið afhentar frá upphafi, þar meðal Jacques Chirac.“
Hjalti, ásamt fylgdarliði, skilaði orðunni á skrifstofu forseta Íslands föstudaginn 1. mars síðastliðinn. Forsetinn, Guðni Th. Jóhannesson, var þá í flugi á heimleið til landsins. Segir Hjalti að fundurinn hafi verið frjálslegur og óformlegur. „Það er líka enginn prótókoll til um það hvernig eigi að bera sig að þegar einhver skilar orðu annar en afkomandi orðuhafans.“
Er forsetinn frétti af þessu bauð hann Hjalta og fylgdarliði heim að Bessastöðum til að þakka fyrir drengskapinn. Þetta þótti ungverskum starfsmönnum Íslensku Klíníkunnar sem voru með í för mikið ævintýri og töluðu mikið um hve „heimilislegt“ það væri að fá slíkt heimboð.
Ekki liggur fyrir hver átti umrædda orðu. En DV spurði Hjalta hvort honum hafi ekki þótt freistandi að halda orðunni. „Sannur heiður fæst ekki keyptur, hann vinnur maður sér inn með því að vinna af heilindum,“ segir hann.
Hjalti vill ekki gefa upp hvað hann greiddi fyrir orðuna en viðurkennir að upphæðin hafi hlaupið á hundruðum þúsunda. Samkvæmt upplýsingum sem DV hefur frá safnara er þessi tegund orðu metin á bilinu 500 til 750 þúsund krónur.
