„Hverslags bölvað bull er þetta í viðkomandi ,,endurskoðanda“. Segir allt sem segja þarf um þá sem eru þrælar Excel,“ segir Heimir Karlsson, fjölmiðlamaður og þáttastjórnandi Bítisins á Bylgjunni á Facebook-síðu sinni.
Óhætt er að segja að færsla endurskoðanda eins, sem DV fjallaði um um helgina, hafi vakið athygli. Umræddur endurskoðandi, sem kaus að koma fram nafnlaus, gerði þá greiðsluseðil fasteignaláns sem gengið hefur um Facebook að umtalsefni en á honum má sjá dæmi um það vaxtaokur sem viðgengst hér á landi.
Greiðslubyrði umrædds láns er 500.501 króna en af því þarf viðkomandi að greiða 489.555 krónur í vexti en 10.426 krónur fara inn á sjálft lánið. 520 krónur fara svo í tilkynningar- og seðilgjald.
Endurskoðandinn reyndi að færa rök fyrir því að staða lántakans væri ekki svo slæm þegar allt kemur til alls. Til dæmis hefði fasteignaverð hækkað mikið á lánstímanum og færa mætti rök fyrir því að lántakinn hefði grætt rúmar 20 milljónir þrátt fyrir háa vexti.
Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambandsins, svaraði endurskoðandanum í gær eins og DV fjallaði um og þá skrifaði Heimir Karlsson, sem fjallað hefur um þessi mál í Bítinu að undanförnu, færslu á Facebook sem vakti töluverða athygli.
„Í fyrsta lagi má spyrja: hafa launin hækkað sem nemur hækkun afborgunarinnar sem hér er gefið dæmi um? Nei að sjálfsögðu ekki og því hefur viðkomandi lántaki ekki efni á að greiða af láninu, a.m.k. ekki lengi.
Hvað gerist þá? – Bankinn eða lánastofnunin hirðir fasteignina.
Hvað á lántakandinn þá eftir? Ekkert! og kominn inn á svartan lista Credit Info!“
Heimir sagði svo að vel mætti vera að eign viðkomandi hefði hækkað í verði en hann veltir fyrir sér hvernig í ósköpunum það hjálpar.
„Ekkert! Vegna þess að viðkomandi lifir ekki á þeirri hækkun frá mánuði til mánaðar, sú verðhækkun fasteignarinnar er m.ö.o. ekki peningur í vasann.
– Ef hann selur, kemst hann ekki inn á fasteignamarkaðinn aftur í langan tíma, ef nokkurn tímann. Hvaða afleiðingar hefur það?
– Þvert á móti þá tapar fasteignakaupandinn á verðhækkun fasteignarinnar. Hafa einmitt ekki allar fasteignir hækkað í verði og fengi viðkomandi þá greiðslumat? Nei auðvitað ekki. Hann situr eftir í súpunni.“
Hann bendir svo á að fasteignamatið hækki líka upp úr öllu valdi sem skilur enn minna eftir í vasa viðkomandi.
„Að leggja það svo til að breyta yfir í verðtryggt lán? Einmitt, eins og 99% þjóða heims hafa EKKI kosið að gera. Afneitun sumra á ömurlegu húsnæðislánakerfi á Íslandi ríður ekki við einteyming. Það er kominn tími til að leita til nágrannalandanna að eins góðri fyrirmynd og mögulegt er. Í dag þjónar kerfið lánveitendum eingöngu. Það ætti ekki að vera þannig,“ sagði Heimir og bætti að lokum við að færa mætti rök fyrir því að Íslendingar losni ekki við ósanngjarnt „þrælavaxtastig“ og efnhagsstjórn nema við fáum stöðuga hagstjórn, stöðugan gjaldmiðil og við stjórn landsins gangi hagsmunir almennings fyrir í landinu en ekki hagsmunir lánastofnana og kerfisins.
