„Pabbi heit­inn lýsti þessu þannig að á þess­ari stundu hefði runnið upp fyr­ir hon­um hversu svaka­lega hann og þjóðfé­lagið í heild reiddi sig á vinnu­fram­lag kvenna,“ segir Ásta S. Fjeldsted, forstjóri Festis.

Ásta skrifar athyglisverða grein í Morgunblaðið í dag í tilefni af Kvennafrídeginum á morgun, 24. október, en eins og kunnugt er hefur verið boðað til allsherjarverkfalls kvenna í tilefni dagsins.

Krefjandi tímar

„Það var alltaf ákveðin saga sem mamma rifjaði upp á mínu æsku­heim­ili þegar þessi ágæti dag­ur rann upp: Kvenna­frí­dag­ur­inn,“ segir Ásta um fyrsta kvennafrídaginn árið 1975.

„For­eldr­ar mín­ir voru bú­sett­ir í Fell­un­um í Breiðholti, Asp­ar­felli 10, í lít­illi íbúð, með tvö börn – bæði í fullri vinnu við kennslu í Hóla­brekku­skóla. Tím­arn­ir voru krefj­andi, efna­hags­ástandið slæmt, húsa­kost­ur þeirra tak­markaður og þau unnu sam­hliða kennsl­unni hörðum hönd­um að því að stækka húsa­kost­inn í öðru nýju hverfi í Breiðholt­inu.“

Ásta bendir á að mamma hennar hafi alltaf unnið fullan vinnudag frá unga aldri. Hún gerði sér þó engan veginn grein fyrir því hversu mikið hún tók á sig af heimilisstörfunum, þar sem pabbi hennar var sömuleiðis mjög vinnusamur.

Á þessum tíma var hann nýorðinn skólastjóri og las þar að auki fréttir í sjónvarpinu á kvöldin. Aukastörfunum sem mamma hennar sinnti var hins vegar horft fram hjá. Rifjar hún upp hvað móðir hennar sagði nýverið:

„Maður gerði þetta bara – það var eng­inn að spá í hvort þetta væri eitt­hvert auka­álag á kon­um.“

Á þessum tíma hafi það ekki verið kallað þriðja vaktin að kaupa í matinn, elda matinn, þrífa, smyrja nesti, kaupa gjafir og sjá um heimilisbókhaldið svo eitthvað sé nefnt. „Þessu áttu kon­ur bara að sinna á meðan höfuð heim­il­is­ins tæki sér lúr í sóf­an­um til að hlaða batte­rí­in eft­ir erfiðan dag.“

Hefði viljað vera fluga á vegg

Hún rifjar svo upp augnablikið þegar faðir hennar áttaði sig á mikilvægi vinnuframlags kvenna.

„Ég hefði viljað vera fluga á vegg, þenn­an ágæta dag, þegar hún tók upp á því að fleygja rétt rúm­lega eins árs göml­um bróður mín­um í fangið á pabba og segj­ast vera far­in, far­in niður á torg til að mót­mæla ásamt kyn­systr­um sín­um,“ segir hún og bætir við að mamma hennar hafi lýst því skemmtilega hvernig pabbi hennar stóð hálflamaður með drenginn í fanginu, alveg mát og orðlaus.

„Varla vit­andi sitt rjúk­andi ráð, því á sama tíma hafði hann horft upp á meiri­hluta kenn­arat­eym­is­ins í Hóla­brekku­skóla storma út til að taka þátt í verk­fall­inu. Hóla­brekku­skóli var á þess­um tíma þríset­inn enda einn fjöl­menn­asti skóli lands­ins. Kon­ur voru í meiri­hluta kenn­ara­hóps­ins. Þar var allt á hliðinni þenn­an ágæta dag. Skól­inn í raun lamaður. Óstarf­hæf­ur,“ segir Ásta í grein sinni og heldur áfram:

„Pabbi heit­inn lýsti þessu þannig að á þess­ari stundu hefði runnið upp fyr­ir hon­um hversu svaka­lega hann og þjóðfé­lagið í heild reiddi sig á vinnu­fram­lag kvenna. Hversu mik­il­væg­ar kon­ur væru fyr­ir þjóðfé­lagið, vöxt þess og ár­ang­ur til framtíðar. Hann varð eft­ir þetta meðvitaðri um stöðu kvenna og gott ef hann fór ekki að ráða oft­ar kon­ur í lykilstöður, stjórn­enda­stöður, og hvetja þær áfram. Enda sagði hann, með smá stríðnis­blik í aug­un­um, að þær væru oft­ast klár­ari og dug­legri en karl­arn­ir! Ég fékk að minnsta kosti mikla hvatn­ingu til að láta til mín taka í leik og starfi eft­ir að ég bætt­ist í fjöl­skyldu­hóp­inn árið 1982,“ segir Ásta.

Hún segir þennan dag mikilvægan enda hafi hann komið okkur á kortið sem einbeitt og sigurviss þjóð í baráttu fyrir jafnrétti kynja. Svo verði vonandi áfram.

„Ég er þakk­lát fyr­ir að standa á öxl­um þeirra kvenna sem á und­an mér komu og mun gera mitt til að bæta stöðu þeirra sem eiga á bratt­ann að sækja í okk­ar ann­ars góða sam­fé­lagi.“