Eigandi einbýlishús í Garðabæ freistaði þess að fá fasteignamati fyrir árið 2023 hnekkt, en eign hans hafði verið hækkuð um 34 prósent á einu bretti þrátt fyrir að vera í svo mikilli niðurníðslu að viðskiptabanki eigandans treysti sér ekki til að veita fasteignalán með veði í eigninni. Yfirfasteignamatsnefnd tók málið fyrir og komst að þeirri niðurstöðu að þrátt fyrir að fasteignamatið hefði hækkað mikið án þess að eigninni hafi verið komið í stand, þá hefði sú hækkun verið eðlileg í ljósi þess að eigandi hafði ári áður fengið í gegn lækkun fasteignaverðs.
Málið varðar húsnæði í Garðabæ sem kærandi hafði keypt í apríl árið 2021 á 73,4 milljónir. Fasteignamat eignarinnar var þá 93,9 milljónir en mun á milli kaupverðs og fasteignamats mun hafa skýrst af því að ástand eignarinnar hafi verið bágt. Nýr eigandi leitaði því til eftir endurmati og óskaði eftir því að fasteignamat yrði fært niður í kaupverð. Þjóðskrá Íslands tók ákvörðun í málinu í september 2021 og lækkaði fasteignamat niður í 72,4 milljónir.
Þegar fasteignamat fyrir árið 2023 var kynnt kom í ljós að fasteignamat yrði þá 111,1 milljónir, eða hækkun sem nam 34 prósentum frá fyrra ári. Eigandinn eignarinnar benti á að um 70 fermetrar af fasteigninni væru í raun fokheldir eða tilbúnir undir tréverk. Ástandi eignarinnar væri mjög ábótavant. Til dæmis vanti allar innihurðir, innréttingar og skápa, gólfefni, lagnaefni fyrir rafmagn og fleira. Eigandi hafi ekki getað fengið fasteignalán hjá viðskiptabanka sínum í apríl 2021 sökum misræmis milli fasteignamats og kaupverðs, en bankinn taldi það gefa til kynna bágt ástand eignarinnar. Eins hafi komið fram í auglýsingu fasteignasölunnar á eigninni að hún þarfnaðist mikillar endurnýjunar.
Vildi eigandi því fá niðurstöðu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar um nýtt fasteignamat hnekkt og kærði til yfirfasteignamatsnefndar. Fram kemur í úrskurði nefndarinnar að starfsmaður Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar hafi mætt í nóvember í fyrra í eignina og skoðað ástand hennar. Í kjölfarið hafi Húsnæðis- og mannvirkjastofnun tekið afstöðu til athugasemda eiganda við nýtt fasteignamat og var niðurstaðan sú að fasteignamatið yrði ekki lækkað. Fasteignamat fyrir árið 2023 ætti að endurspegla staðgreiðsluverð fasteigna miðað við verðlag í febrúar 2022. Með því væri ekki vísað til söluverðs einstakra fasteigna eða verðmat þeirra heldur almennt gagnvirði sambærilegra fasteigna á sama matssvæði.
Húsnæðis- og mannvirkjastofnun tók fram að við ákvörðun matsverðs ætti ekki að beita huglægu og órökstuddu mati nema engra annarra kosta væri völ. helst bæri að horfa til gangverðs sambærilegra eigna. Meðaltalshækkun á því svæði í Garðabæ sem umrædd eign væri hefði verið 33.9 prósent milli ára. Því hafi fasteignamat eignarinnar hækkað en væri þó lægra en sambærilegar eignir í nágrenninu út af lækkun fasteignamats árið 2021. Eigandinn var ekki ánægður með þessa skýringu. Hér væri um að ræða eign í mikilli niðurníðslu og það eigi eftir að taka heilu árin að koma henni í stand með tilheyrandi kostnaði. Með þessari gífurlegu hækkun fasteignamats hafi fasteignagjöld eins hækkað mikið. Enginn áhugi hafi verið á eigninni þegar hún var á sölu, en eigandinn og kona hans hafi verið þau einu sem buðu í hana eftir að hún hafði verið í tvo mánuði á sölu.
Yfirfasteignamatsnefnd rakti að hér væri um að ræða rúmlega 250 fermetra einbýlishús í Garðabæ, í vinsælu hverfi. Því væri eðlilegt að fasteignamat tæki mið af gangverði sambærilegra eigna. Þó svo fasteignamatið hafi hækkað um 34 prósent þá breyti það því ekki að eignin sé með lægra fasteignamat en flestar sambærilegar séreignir á sama svæði. Yfirfasteignamatsnefnd fór og skoðaði eignina og sá ekki annað en að núverandi ástand endurspeglaðist í fasteignamati. Fasteignamatið yrði því óbreytt.
