Jón Daníelsson er foreldri sem finnur sig í þeirra hörmulegu stöðu að þurfa að berjast fyrir miðaldra dóttur sinni sem glímir við fíknisjúkdóm. Hann segir að þau velferðar-, félags og heilbrigðiskerfi sem aðstoði dóttur hans spili svo illa saman að það hálfa væri hlægilegt. Hann opnar sig um reynslu sína í sláandi pistli sem hann birti hjá Vísi.
Þar greinir Jón frá því að dóttir hans sé með fíknisjúkdóm. Hún hafi glímt við heimilisleysi í nokkur ár áður en hún fékk loksins íbúð frá Félagsbústöðum. Sjúkdómurinn hafi orðið til þess að hún er í dag metinn öryrki og fær því bætur frá Tryggingastofnun, eða um 300 þúsund krónur á mánuði. Þennan pening fær dóttir hans inn á bankareikning án nokkurra skilyrða og kemur það því kannski ekki á óvart að peningarnir eru nýttir til að fjármagna sjúkdóminn.
„Þessir peningar duga vel til að greiða lága húsaleigu, sem hún gerir auðvitað ekki. Hún er fíkill það sem eftir verður dugar ljómandi vel til að greiða reikninga fyrir rafmagn og hita, sem hún gerir auðvitað ekki. Hún er fíkill. Fyrir þessa peninga er líka gert ráð fyrir að hún kaupi sér eitthvað að éta, sem hún gerir sjaldnast. Hún er fíkill.“
Nýlega var dóttir Jóns útskrifuð af Landspítalanum með lögregluvaldi. Þaðan kom hún út með göngugrind sem henni var greinilega ætlað að nota til að komast heim til sín, íbúð á fjórðu hæð í lyftulausu húsi. Jón hafi bent lækninum á að þetta væri líklega ekki að fara að ganga upp, en læknirinn sýnt lítinn áhuga á aðstoða dótturina. Jón hefur undanfarið reynt að fá dóttur sína flutta í íbúð sem henti betur.
„Ég var ekki virtur viðlits, fyrr en sama dag og lögreglan færði hana út af Landspítalanum í hjólastól, sem öryggisvörður gerði síðan upptækan. Þennan sama dag gekk ég inn í starfsstöð Velferðarráðs Reykjavíkur, settist niður og tilkynnti að ég færi ekki án skýringa.“
Þarna hafði Jón fengið nóg af því að tala við veggi. Hann fór því í setuverkfall. Skilaði það skýringum sem fólust í því að biðlisti væri eftir íbúðaskiptum og að dóttir Jóns komist ekki á þann lista fyrr en hún gerir upp skuld sína við Félagsbústaði.
„Ef við reynum að draga þetta saman og máta við veruleikann, sýnist mér að aðferðafræðin sem við beitum til að þjónusta fárveika fíkla sé nokkurn veginn þessi:
Við sjáum þeim ekki fyrir húsnæði, rafmagni né upphitun.
Við getum þeim ekki að éta.
Og við sjáum þeim að sjálfsögðu ekki fyrir fíkniefnum.
En við afhendum þeim fúslega peninga til fíkniefnakaupa á svörtum markaði. Nú mega allir verða eins hissa og þeir vilja á þeirri sérvisku fíkla að kaupa sér dóp fyrir húsaleigu- og matarpeningana.“
Þessir peningar dugi reyndar skammt. Enda fíknisjúkdómur harður húsbóndi. Þeir sem við sjúkdóminn glíma þurfa þó að sjá fyrir brýnustu lífsnauðsynjum, fíkniefnunum, með verktakastarfsemi á borð við þjófnað, innbrot eða vændi.
„En það er allt í besta lagi, því við höfum líka byggt upp þetta fína fangelsiskerfi. Að vísu lenda fíklarnir líka á biðlista þar.
Maður tekur auðvitað ofan fyrir þeim snillingi sem fann upp þetta kerfi. Hver var það eiginlega? Veit það einhver?“
