„Það fer um mig hrollur að fyrsta framlag ríkisstjórnarinnar til „friðar” í Úkraníu hafi verið að leggja til íslenska flugvél undir vopnaflutninga.“

Svona hefst pistill sem Ástþór Magnússon, fyrrum forsetaframbjóðandi og stofnandi Friðar 2000, skrifar en pistillinn birtist á Vísi undir yfirskriftinni „Smá­sál vermir stól for­seta lýð­veldisins“.

Ástþór segir að með því að leyfa íslenskri flugvél að flúga með hergögn til Úkraínu sé Ísland að taka beinan þátt í stríðinu. Hann segir þá að Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, se nú að ganga erinda vopnaframleiðanda. „Eins og ég sagði í aðdraganda forsetakosninga að hann myndi gera á örlagastundu ef kjörinn í embætti,“ segir Ástþór.

„Litli forsetinn lét gamminn geisa með einhliða stríðsáróðri. Við skyldum styðja karlmennsku og hafna því að setja okkur inní deilumálið. Þáttastjórnandinn spurði þá hvort við værum dottin í ákveðin stríðsham og benti á að málið væri ekki eins einfalt og litla sálin sem RÚV tróð í embætti forseta léti í veðri vaka. Þá snérist vindhaninn á Bessastöðum á púnktinum yfir í það sem hann taldi vinsælla, hjal um að hafa setið barnaþing.“

Ástþór spyr hvort Íslendingar hafi ekkert betra fram að færa en „þetta óráðshjal“. Þá segir hann að það sé nýtt fyrir honum að hægt sé að stilla til friðar með vopnum og „einhliða áróðri“.

„Þjóðhöfðingi og ráðherrar sem kokgleypa bandarískan stríðsáróður án þess að kynna sér allar hliðar málsins eru smámenni og eru varla starfi sínu vaxin. Nú er að gerast svipað og gerðist í aðdraganda styrjaldanna í Írak og Líbíu. Sorglegt að sjá þetta endurtaka sig með styrjöld í Úkraníu.“

Ástþór segir íslenska ráðamenn hafa látið ítrekaðar viðvaranir meðal annars frá Friði 2000 sem vind um eyru þjóta undanfarna áratugi. „Tillögur til friðar eru hundsaðar bæði af Íslenskum ráðamönnum og fjölmiðlum. Það er nokkuð mikil einföldun að heimfæra öll þessi stríðsátök yfir á brjálaða einræðisherra,“ segir hann.

„Verið er að leika sér með eldspýtur“

Ástþór ræðir um Atlantshafsbandalagið, eða NATO, en hann segir það ekki vera friðarbandalag í þeirri mynd sem það er í dag. „Ef útrásarstefna NATO grefur undan heimsfriðnum hefur bandalagið snúist uppí andhverfu sína,“ segir hann.

„NATO ríkin eru nú að stórauka, jafnvel tvöfalda framlög til hergagna og litla vopnlausa Ísland farið að fljúga um heimsbyggðina með drápstólin. Á sama tíma birtast fréttir að joðtöflur séu uppseldar í Íslenskum apótekum af ótta fólks við kjarnorkustyrjöld.“

Hann segir að kjörnir fulltrúar Íslands hljóti að sjá hvað þetta er „orðin galin atburðarrás“ og að efnahagslegt stríð gegn Rússlandi muni ekki stuðla að friði. „Allt stríð hvort með vopnum eða efnahagsþvingunum grefur undan heimsfriðnum. Það eru óraunhæf markmið að halda að 150 milljóna manna þjóðfélag búið kjarnorkuvopnum og með víðtæk tengsl inní Evrópu muni sætta sig við slíkt,“ segir hann.

„Tíma kalda stríðsins er lokið og ef reynt er að koma járntjaldinu á aftur mun slíkt fyrr eða síðar að snúast gegn okkur. Verið er að leika sér með eldspýtur og skapa gróðrarstíu fasisma sem getur snúist eins og innikróuð rotta og ráðist síðan á okkur með öllum sínum mætti.“

Tillagögur að friðsamlegri lausn

Ástþór segir að Friður 2000 hafi sent Guðna og öðrum íslenskum ráðamönnum bréf í síðasta mánuði með tillögum að friðsamlegri lausn. Hann segir að tillögurnar hafi verið unnar með aðstoð fræðimanna sem hafa starfað að friðarmálum í áratugi.

„Staðan er auðvitað mun erfiðari nú eftir að stríð er hafið í Úkraníu. Til að von sé að ná árangri í friðarsamningum þarf að finna málamiðlun sem báðir deiluaðilar geta sætt sig við. Það er erfitt að sjá það gerast í dag nema með einhversskonar hlutleysisstefnu Úkraníu og mögulega sambandssríki hugsanlega með skírskotun til Sviss sem fyrirmynd.“

Ástþór segir að tillaga að friðarsamningi gæti byggst á eftirfarandi punktum:

• Úkraína gefi út yfirlýsingu um hlutleysi og ekki verði sótt um aðild að NATO. Rússland flytji herlið sitt án tafar á brott frá Úkraníu.
• Gerður verði friðarsamningur með skuldbindingum frá NATO og Rússlandi að hlutleysi Úkraínu verði virt. NATO skuldbindi sig að veita Úkraníu vernd brjóti Rússland samkomulagið.
• Friðargæslulið frá Sameinuðu Þjóðunum verði sent til Donbas á meðan unnið er að langvarandi friðarlausn á svæðinu.
• Kosningar undir alþjóðlegu eftirliti fari fram í Donetsk og Luhansk um hvort íbúar þar óski að vera sjálfstæð ríki eða hluti af Úkraníu. Allir aðilar virði niðurstöður slíkra kosninga.
• Úkraníu verði boðin aðild að Evrópska efnahagssvæðinu með EEA samningi sambærilegt við það sem EFTA löndin sömdu um. Þetta mun veita Úkraníu aðgang m.a. að markaðssvæði Evrópu og Shengen á meðan utanríkis- og varnarmál eru áfram sjálfstæð.

„Forseti Íslands afhjúpaði hversu veruleikafirrtur hann er“

Fólk á flótta undan stríðinu í Úkraínu hefur verið mikið til umræðu hér á landi síðan stríðið hófst. Ástþór segir að Friður 2000 leggi til að ekki einungis verði opnað fyrir flóttafólk frá Úkraínu heldur einnig frá Rússlandi. „Fjöldi ungra manna á herskyldualdri vilja ekki herja stríð gegn bræðrum sínum og systrum í Úkraníu. Við eigum að veita þeim tækifæri að yfirgefa Rússland og fá skjól í Evrópu á meðan stjórnvöld þar í landi eru að herja á nágranna sína,“ segir hann.

„Við þurfum að sameinast um að gera greinarmun á valdhöfum sem komnir eru út af sporinu og almennum borgurum sem styðja ekki ofbeldi og vilja lifa friðsömu lífi. Við eigum að fordæma stríðsaðgerðir allra aðila sem nú stefna mannkyninu í útrýmingarhættu. Fremstur í flokki fer forseti Rússlands en ekki má gleyma aðild forseta Úkraníu og Íslands sem báðír berja stríðsbumbur hergagnaframleiða sem maka krókinn á hörmungunum.“

Að lokum segir Ástþór að Guðni sé veruleikafirrtur og að Ísland verði að skotmarki í stríðinu með áróðri og hergagnaflutningum. „Forseti Íslands afhjúpaði hversu veruleikafirrtur hann er þegar hann lýsti því yfir á RÚV að Íslendingum stafi engin hætta af þessari styrjöld,“ segir hann.

„Það má hverju mannsbarni á Íslandi vera ljóst að ef við gegnum hlutverki áróðurs og hergagnamiðstöðvar verðum við skotmark í styrjöldinni.“