Héraðsdómur Norðurlands eystra hefur úrskurðað að lögreglunni á Norðurlandi eystra hafi verið óheimilt að veita Aðalsteini Kjartanssyni, blaðamanni Stundarinnar, réttarstöðu grunaðs manns í rannsókn vegna umfjöllunar um „skæruliðadeild“ Samherja. Stundin greindi fyrst frá.
Eins og Aðalsteinn greindi frá í pistli á Stundinni um miðjan mánuðinn að hann hefði óskað eftir því að dómstólar myndi skera úr um hvort að lögreglunni væri heimilt að kalla sig til skýrslutöku sem sakborningi í málinu.
Niðurstaða héraðsdóms er afdráttarlaus. Í úrskurðinum kemur fram að Aðalsteinn geti ekki, sem blaðamaður, hafa brotið hegningarlög með því að móttaka eða sjá viðkvæm persónuleg gögn sem ekki varða almenning enda sé það einmitt þáttur í starfi blaðamanna að móttaka slík gögn og meta hvað eigi erindi í fjölmiðla og hvað ekki.
Þá er bent á það í úrskurðinum að það sé ekki sjálfsögð né léttvæg ákvörðun að hafa veitt Aðalsteini þá stöðu enda geti sú stað haft í för með sér ýmis óþægindi og skaðað orðspor hans. Þá kemur fram að svo hafi verið litið á að í vafatilvikum sé eðlilegt að maður fái fremur réttarstöðu sakbornings en vitnis en slík ákvörðun verður þó ekki tekin af léttúð.
Í dómnum er farið að ákveðin lágmarsskilyrði hafi þurft að vera fyrir hendi til að Aðalsteinn fengi réttarstöðu sakbornings. Í fyrsta lagi þarf að vera fyrir hendi grunur um að refsivert brot hafi verið framið og í öðru lagi þarf sá sem fær réttarstöðu
sakbornings, í þessu tilviki Aðalsteinn, að vera grunaður um þann verknað.
Eins og DV greindi frá í lok síðustu viku snýst málið ekki um stuld á síma eða fréttaumfjöllun heldur miðlun klámefnis úr síma Páls Steingrímssonar og brot á friðhelgi hans.
Í dómnum kemur fram að ekki samkvæmt gögnum málsins virðist Páll ekki hafa leitað til lögreglu vegna þeirra persónulegu myndbanda né hafi hann lýst yfir áhyggjum af afdrifum þeirra. Fjölmiðlaumfjöllun upp úr samskiptum skæruliðadeildarinnar svokölluðu hafi átt fullkomlega rétt á sér og ekkert hafi verið fjallað um tilvist slíkra myndbanda né önnur persónuleg mál Páls.
Þá hafi ekkert komið fram sem gefur tilefni til að ætla að umrædd myndbönd eða aðrar persónulegar upplýsingar Páls hafi farið í dreifingu. Lögregla hafi ekki getið um neina aðra refsiverða háttsemi sem Aðalsteinn liggi undir grun um að hafa framið til að réttlæta þá ákvörðun að hann sæti rannsókn sem sakborningur. Aðgerðir lögreglu voru því úrskurðaðar ólögmætar en allar líkur eru á því að úrskurðinum verði áfrýjað til Landsréttar.
Í frétt Stundarinnar er haft eftir Gunnar Ingi Jóhannssyn, lögmanni Aðalsteins, að niðurstaða dómsins sé staðfesting á því sem lagt hafi verið til grundvallar þegar aðgerðir lögreglu voru kærðar. „Þetta er staðfesting á því að málatilbúnaður lögreglu á hendur blaðamönnum er reistur á sandi. Og jafnframt á þeirri afdráttarlausu réttarvernd sem blaðamenn njóta lögum samkvæmt. Sú vernd er virt. Fullyrðingar sem komið hafa fram, meðal annars frá ráðamönnum, um að eitthvað annað og meira búi að baki voru og eru tilhæfulausar. Þarna er það staðfest.“
