Gísli Rafn Ólafsson, þingmaður Pírata, opnar sig um erfiða reynslu í aðsendri grein í Fréttablaðinu í dag. Þar segir hann frá því að hann hafi tekið ákvörðun um að hans fyrsta verk á þingi væri að berjast fyrir þolendur kynferðisofbeldis. Greinin kallast Biðin eftir réttlætinu.
„Við í fjölskyldunni minni þekkjum þessi mál af sársaukafullri eigin raun. Við þekkjum það hvernig kerfin okkar bregðast og baráttu þolenda fyrir breytingum. „Mér var nauðgað“ eru þrjú orð sem ekkert foreldri er búið undir að heyra 14 ára barn sitt segja í gegnum tárin. Klukkutímum síðar, eftir að hafa tilkynnt brotið og gefið fyrstu skýrslu, óraði okkur foreldrana aldrei fyrir því hvað biðin eftir réttlætinu yrði löng,“ skrifar Gísli.
Hann segir síðan frá því að það hafi tekið rúmt ár frá skýrslutöku þar til málið fór til saksóknara og fimm árum frá upphafi málsins sem maðurinn var loks dæmdur fyrir að brjóta kynferðislega gegn barni.
„Á þeim tíma kom í ljós að dóttir okkar var ekki sú eina sem hann hafði brotið á, heldur voru brotin að minnsta kosti níu talsins, flest framin á þeim fimm árum sem dóttir okkar beið eftir réttlætinu,“ skrifar Gísli.
Hann er fyrsti flutningsmaður þingsályktunartillögu sem hann mælir fyrir á þingi síðar í dag sem miðar að því að efla meðferð kynferðisbrota í réttarkerfinu, vinna gegn þessum brotum og efla stuðning við þolendur.
Alls eru flutningsmenn tillögunnar þrettán, bæði úr stjórn og stjórnarandstöðu.
Tillagan í heild sinni:
Alþingi ályktar að fela innanríkisráðherra að undirbúa og koma í framkvæmd sérstakri aðgerðaáætlun gegn kynferðisbrotum og til þess að auka stuðning við þolendur þeirra. Í aðgerðaáætlun ráðherra verði lögð áhersla á eftirfarandi þætti:
1. Rannsókn kynferðisbrota hjá lögreglunni verði efld, m.a. með auknu fjármagni til að auka mannafla og þjálfun og aðgengi að símenntun lögreglumanna og starfsfólks lögreglunnar. Sett verði sérstakt markmið um að stytta málsmeðferðartíma verulega og tryggja að mál séu ekki felld niður vegna tímaskorts, mistaka, tafa eða annarra annmarka á rannsókn.
2. Málsmeðferð kynferðisbrota hjá saksóknaraembættum verði efld, m.a. með auknu fjármagni svo að unnt verði að auka mannafla og þjálfun og aðgengi að símenntun hjá starfsfólki embættanna. Sett verði sérstakt markmið um að stytta málsmeðferðartíma verulega og tryggja að mál séu ekki felld niður vegna tímaskorts, mistaka, tafa eða annarra annmarka á rannsókn.
3. Fjármagn til frjálsra félagasamtaka sem veita þolendum kynferðisbrota stuðning og þjónustu verði aukið.
4. Unnin verði rannsóknarskýrsla um meðferð kynferðisbrotamála í réttarkerfinu og upplifun þolenda af kerfinu. Í rannsóknarskýrslunni verði m.a. vikið að tímalengd lögreglurannsókna kynferðisbrota, leiðum til að stytta málsmeðferðartímann, hlutfalli niðurfelldra mála, beitingu refsilækkunarákvæða og þróun á þyngd refsinga.
5. Bætur til þolenda kynferðisbrota verði tryggðar með aðkomu ríkissjóðs.
6. Aðkoma þolenda kynferðisbrota að málarekstri verði aukin, svo sem með því að lögfesta ákvæði um aðild þeirra að málum og möguleika þeirra á að koma að upplýsingum og sönnunargögnum, auk þess sem hlutverk réttargæslumanna verði útvíkkað í sama tilgangi.
7. Opinber stuðningur verði efldur og úrræðum fjölgað fyrir þolendur kynferðisbrota á aldrinum 14–18 ára.
Við undirbúning aðgerðaáætlunar hafi ráðherra samráð við hagsmunasamtök þolenda og jaðarsettra hópa, fulltrúa úr fræðasamfélaginu, lögregluembætti, saksóknarembætti, fulltrúa bráðamóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis og aðra sem ráðherra telur rétt að hafa samráð við.
Ráðherra kynni Alþingi tilbúna og tímasetta aðgerðaáætlun eigi síðar en við lok vorþings 2022.
Hér má síðan nálgast greinargerð með tillögunni.
