Guðmundur G. Þórarinsson, verkfræðingur og fyrirverandi formaður Skáksambands Íslands, birti grein í Morgunblaðinu í dag sem hefur vakið mikla athygli. Þar lýsir Guðmundur upplifun sinni af því hvernig annars vegar þýskir túristar tala um Ísland og hins vegar hvernig landsmenn sjálfir tala um þetta samfélag.

Í greininni ber Guðmundur saman tvennar samræður sem hann varð vitni að í heitum potti í Laugardalslauginni. Hann lýsir því hvernig hópur þýskra ferðamanna töluðu um Ísland í pottinum fyrir nokkrum misserum:

„Hvers konar þjóð eru þessir Íslendingar? Þið eruð um 300 þúsund, þið eruð að fólksfjölda eins og úthverfi í Hamborg, þið búið í gríðarstóru landi, sem er um tvisvar og hálfu sinni stærra en Danmörk.

Þið hafið byggt hafnir meðfram allri þessari löngu strandlengju, þið hafið byggt vegi um allt þetta stóra land og brúað mörg stórfljót, þið hafið rafvætt alla þessa dreifðu byggð, reist raforkuver, raflínur og dreifikerfi og hitað byggðina með jarðhita. Þið eruð með marga háskóla þar sem unnt er að læra næstum allt sem menn vilja fræðast um og afla sér réttinda, þið eruð með heilbrigðiskerfi á heimsmælikvarða, þið eruð í hópi þjóða með bestu lífskjör. Í afskekktu landi á afskekktum býlum rituðuð þið bókmenntir, Íslendinga sögur á heimsmælikvarða, varðveittuð fornar bókmenntir hins germanska heims, bókmenntir sem hvergi annars staðar varðveittust, þegar flestir telja að menningarverðmæti á heimsmælikvarða hafi aldrei orðið til á jaðarsvæðum, eigið nóbelshafa í bókmenntum, eigið frábæra tónlistarmenn, suma heimsfræga, Björk o.fl., og rekið sinfóníuhljómsveit. Þið hafið orðið heimsmeistarar í bridge, átt heimsmeistara í öllum yngri flokkum í skák, staðið í
fremstu röð í flokkaíþróttum, handbolta og fótbolta, þið eigið mannvirki, Hnitbjörg, sem á skilið að vera á verndarskrá Sameinuðu þjóðanna vegna arkitektúrs.
Hvað eftir annað unnið keppnina sterkasti maður heims og oft unnið keppnina um fegurstu konu heims.

Hvernig er unnt að skýra þetta?“

Var kippt niður á jörðina

Guðmundur lýsir því síðan hvernig honum var kippt aftur niður á jörðina þegar Þjóðverjarnir fóru upp úr pottinum og í stað þeirra settist þar hópur Íslendinga sem tóku að ræða landsins gagn og nauðsynjar. Þar kvað vissulega við annan tón:

„Tónninn breyttist: Hér er allt ómögulegt, vegakerfið í rúst, heilbrigðiskerfið að falli komið, við drögumst aftur úr í almennri fræðslu, dreifikerfi rafveitna stenst ekki álagið. – Erfiðar umræður hófust um ástandið í þjóðfélaginu.

Þegar ég yfirgaf pottinn var ég vissulega kominn niður á jörðina aftur.“