Jón Ívar Einarsson, læknaprófessor hjá Harward-háskóla í Boston, hefði valið þveröfuga leið við þá sem yfirvöld fóru í baráttunni gegn kórónuveirunni í lok sumars. Aðgerðir á landamærum voru hertar þann 19. ágúst og slakað var á samkomubanni innanlands þann 7. september. Jón telur að halda hefði átt áfram hörðum aðgerðum innanlands en ekki taka upp frekari ferðatakmarkanir inn í landið.
Jón Ívar hefur vakið athygli fyrir greinar sínar um kórónuveirufaraldurinn í Morgunblaðinu í sumar, sem og með viðtali í Silfrinu í byrjun september. Hefur framganga hans verið umdeild en hann hefur talað fyrir vægari aðgerðum á landamærum en yfirvöld hafa gripið til. Í nýrri grein í Morgunblaðinu í dag segir Jón:
„Því miður var slakað á aðgerðum innanlands 7. september, smitstuðullinn rauk upp, og þetta olli því að þriðja bylgjan byrjaði viku seinna. Einstaklingsbundnar smitvarnir innanlands skipta nefnilega meira máli en aðgerðir á landamærum. Smit munu alltaf komast inn í landið og mikilvægasta leiðin til að hindra að þau breiðist hratt út er að hafa ekki „frjóan jarðveg“ innanlands.“
Jón telur það hafa verið mistök að slaka á aðgerðum innanlands og við það hafi smitstuðullinn rokið upp. Sóttkví á landamærum hafi jafnframt verið mistök:
„Það hafa flestir áttað sig á að það er tálsýn að halda að Ísland geti verið veirufríttland eða að það sé hægt að lifa alveg eðlilegu lífi þar til faraldurinn er yfirstaðinn. Sóttkví á landamærum skrúfaði fyrir ferðamannastraum sem slökkti lífsneistann í ferðaþjónustu og tengdum greinum. Þannig hafa á undanförnum vikum verið gerð tvenn afdrifarík mistök í aðgerðum gegn Covid, þ.e.a.s. farið í mjög harðar aðgerðir á landamærum og of mikla slökun á aðgerðum innanlands. Þessi mistök hafa valdið miklu heilsufarslegu og efnahagslegu tjóni.“
Jón telur skynsamlegt að takmarka hópamyndun til langframa og halda sig við þær aðgerðir sem voru í gildi fyrir 7. september. Hann vill hins vegar slaka á aðgerðum á landamærum og leggur til heimkomusmitgát fyrir ferðamenn í stað sóttkvíar, eða fyrri sýnatöku fyrir brottför og þá seinni á landamærum:
„Varðandi landamærin, þá koma ekki ferðamenn hingað ef nýgengi smita er svona hátt. En þegar smitstuðull innanlands hefur haldist undir einum í nokkurn tíma má slaka örlítið á, þ.e.a.s. halda áfram skimun en breyta sóttkví í heimkomusmitgát. Þetta er innan meðalhófs því hætta á veldisvexti er lítil ef smitstuðull innanlands er undir 1.
Önnur leið væri að skima ferðamenn í heimalandi nokkrum dögum fyrir komu og hafa seinni skimun við komu til landsins. Þetta einfaldar ferlið á landamærum og hafa sumar þjóðir þegar tekið þetta upp.“
Jón hefur einnig orð á því hvað miklu færri hafa látist af völdum COVID-19 eftir að sjúkdómurinn náði sér aftur á strik í stórauknum smitum víða um heim. Telur hann það vera verðugt rannsóknarefni. Hann telur líka að yfirvöld eigi að draga úr ótta almennings við COVID-19 og beina athyglinni að öðrum hættulegum sjúkdómum sem hafa staðið í skugganum af COVID undanfarið.
