Fallegar, brothættar manneskjur með mismikið þol fyrir umhverfi sínu
Laufey Elíasdóttir leikkona, og nú ljósmyndari, er mörgum kunn bæði af hvíta tjaldinu og fjölum leikhúsanna í borginni. Hún átti eftirminnilegan leik í kvikmyndinni Brúðguminn (2008) þar sem hún lék aðalhlutverk á móti Hilmi Snæ Guðnasyni en nú síðast gat hún sér gott orð með leikhópnum RaTaTam sem fjallaði um heimilisofbeldi í verkinu Suss!
Laufey útskrifaðist úr Ljósmyndaskólanum í janúar á þessu ári en útskriftarverkefni hennar „Heima er best“ fjallaði einnig um heimilisofbeldi og var það unnið upp úr viðtölum sem leikhópurinn hennar, RaTaTam, tók við þolendur og gerendur ofbeldis.**
Tilfinningar og átök í kringum þær eru ljósmyndaranum áfram hugleikin. Á Menningarnótt opnaði hún einkasýningu á Ljósmyndasafni Reykjavíkur, sýningu sem hefur fengið yfirskriftina Melankólía.
Þar birtir Laufey áhrifamiklar portrettmyndir sem hún tók af þekktum Íslendingum. Sumt af þessu fólki þekkti hún áður en öðrum kynntist hún nokkuð vel í gegnum verkefnið.
„Þetta eru allt fallegar, brothættar manneskjur með mismikið þol fyrir umhverfi sínu,“ segir Laufey.
Spurð að því hvernig það kom til að leikkonan gerðist ljósmyndari segir Laufey það hafa orðið fyrir tilstilli vinkonu sinnar sem starfar bæði sem leikstjóri og ljósmyndari.
„Helga Rakel Rafnsdóttir, sú hin sama og leikstýrði verðlaunamyndinni um Kjötborg, fékk mig stundum til að sitja fyrir hjá sér þegar hún var að læra fagið. Þannig kynntist ég fyrst þessu umhverfi en mér hafði samt aldrei dottið í hug að ég gæti sjálf orðið ljósmyndari,“ segir Laufey sem hyggst vinna jöfnum höndum að leiklist og ljósmyndun í framtíðinni.
„Ég verð að gera það. Allavega svona til að byrja með. Ljósmyndun er líka bara miðill eins og leiklistin. Leið til að segja sögu. Miðla einhverju. Koma því á framfæri. Ég var til dæmis að fjalla um það sama í útskriftarverkinu mínu úr Ljósmyndaskólanum og í verkinu Suss! Þá setti ég myndir sem tengjast viðfangsefninu upp líkt og „stillur“ úr kvikmynd um heimilisofbeldi.“
Laufey segist hafa mjög víðtækan áhuga á ljósmyndun og í gegnum námið og eftir það hefur hún tekist á við fjölbreytt verkefni í faginu þótt hún hafi ekki starfað í því lengi.
„Ég hef til dæmis unnið við blaða- og fjölskylduljósmyndun en mér finnst skemmtilegast að gera myndir þar sem maður er að fjalla um eitthvað sérstakt viðfangsefni. Búa til heildstætt verk úr myndunum. Skapa upplifun sem kallar á meira en bara það að virða fyrir sér ljósmyndirnar. Meira en það sem maður bara sér.“
En hvernig kom það til að Laufey vildi fanga depurðina á ljósmyndir?
„Þegar ég var í náminu tókum við sérstakan kúrs í sjálfsmyndum. Þegar ég fór að virða fyrir mér myndirnar af sjálfri mér sá ég hvað ég var alltaf leið á svip og mikill tregi eða melankólía í mér. Þetta fékk mig til að langa að snúa vélinni við og skoða annað fólk, kanna hvort það væri svona líka.“
Og fannstu þetta í andlitunum eða varstu að leita sérstaklega eftir því?
„Þetta er jú þannig að við mannfólkið glímum öll við einhverja erfiðleika, bara í mismiklum mæli.
Ég var ekkert að biðja fólk sérstaklega um að vera melankólískt þegar ég var að taka myndirnar en hún skín samt alveg í gegn. Ég sagði þeim frá konseptinu og upp úr því fórum við að spjalla um depurðina og mál sem tengjast tilfinningum. Meðan á myndatökunni stóð, og kannski eftir hana, þá lentum við í klukkutíma, kannski tveggja tíma spjalli sem mér þótti mjög gefandi. Þetta skilar sér á myndunum.“
Ef þú myndir taka sjálfsmyndir núna, heldurðu að það væri jafn mikil depurð í andlitinu?
„Ég veit það ekki. Þetta er misjafnt. Ég hef gengið í gegnum ýmislegt um ævina. Þegar ég var svona þriggja ára þá dró ég mig inn í skel þar sem ég bara hætti eiginlega að tala og horfði og hlustaði á umhverfið. Ég er kannski svolítið að brjótast út úr þessu ástandi og aðeins farinn að láta heyrast meira í mér. Þar á meðal í gegnum þennan miðil. Er öruggari með mig á einhvern hátt. Maður er alltaf voðalega duglegur að brjóta sig niður og finnast maður ekki vera nóg,“ segir hún og bætir við að hún hafi líklega fyrst tekið almennilega eftir þessu þegar hún skoðaði myndirnar sem hún tók af sjálfri sér.
„Ég er náttúrlega bara manneskja sem sveiflast upp og niður. En ég er orðin mikið meðvitaðri um sjálfa mig, tilfinningar mínar og jafnvægið eða jafnvægisskortinn á milli þeirra núna,“ segir Laufey sem vitnaði meðal annars í kafla úr Spámanninum þegar hún hélt opnunarræðu á sýningunni sinni en þar segir að sorgin sé gríma gleðinnar.
„Sorgin og gleðin ferðast saman að húsinu þínu og þegar önnur situr við borðið þitt, sefur hin í rúminu þínu,“ les Laufey. „Þetta helst allt í hendur og maður vegur alltaf salt milli gleði og sorgar. Þessar ólíku tilfinningar tengjast órjúfanlegum böndum,“ segir Laufey Elíasdóttir að lokum.
Sýningin Melankólía stendur til 10. október.
