Niðurstöður starfaskráningar Hagstofunnar benda til þess að um 2.500 störf hafi verið laus á íslenskum vinnumarkaði á fjórða ársfjórðungi 2019 en á sama tíma hafi um 229.500 störf verið mönnuð. Hlutfall lausra starfa var því rétt um 1,1% samkvæmt tilkynninug frá Hagstofunni í dag.

Í nóvember mældist hinsvegar atvinnuleysi 4.1 prósent, sem var hækkun um 0.3 prósentustig frá því í október. Að jafnaði voru 7.617 einstaklingar á atvinnuleysisskrá í nóvember og fjölgaði um 578 frá október. Alls voru 3.006 fleiri á atvinnuleysisskrá í nóvember 2019 en í nóvember árið áður.

Í nóvember var gert ráð fyrir að skráð atvinnuleysi myndi aukast enn í desember og yrði á bilinu 4,2% til 4,4%.

11 milljarðar

Páll Kr. Pálsson, framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs, skrifar um atvinnuleysi í Fréttablaðið í dag og týnir til kostnaðinn vegna lífskjarasamningana sem hann segir að geti leitt til frekari uppsagna:

„Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofunni eru á vinnumarkaði um 215.000 manns. Þar af starfa rúmlega 170.000 í einkageiranum og tæplega 45.000 hjá opinberum aðilum; ríki og sveitarfélögum. Þau 45% af kostnaði vinnuveitenda við „lífskjara­bónusinn“ uppá 113.000 á hvern starfsmann, sem opinberir aðilar taka til sín, gerir rúm 50.000 kr. af fjárhæðinni eða á 215 þús manns, tæplega 11 milljarða! Reyndar koma rúm 20% þessarar fjárhæðar, eða tæpir 2,5 milljarðar, frá opinberum aðilum sjálfum vegna starfsmanna hins opinbera en rúmlega 8,5 milljarðar frá einkageiranum.“

Páll segir þetta umtalsverða fjárhæð sem ríkið sæki í „vasa atvinnulífsins í gegnum „lífskjarabónusinn“ sem veiki samkeppnisstöðu atvinnulífsins:

„…sem hefur farið versnandi á undanförnum misserum vegna mikilla hækkana á starfsmannakostnaði (orðinn einn sá allra hæsti í heiminum) og atvinnuleysi fer nú vaxandi.“

Það eina í stöðunni

Hann óttast að fyrirtæki fari nú að fækka starfsfólki í ljósi þessarar þróunar:

„Ég óttast að fyrirtæki muni í ljósi þessarar þróunar gera það sem þau geta til að fækka starfsfólki enn frekar á næstu misserum. Það er nánast það eina sem mörg þeirra geta gert til að koma í veg fyrir taprekstur. Ábyrgð stjórnenda fyrirtækja er að tryggja að fyrirtæki séu ekki rekin með tapi, því slík fyrirtæki geta ekki stundað þá nýsköpun og fjárfestingar sem eru nauðsynleg forsenda framtíðartilvistar þeirra. Fyrirtæki sem tapa enda með að fara „á hausinn“ og við það tapast öll störfin í viðkomandi fyrirtækjum með skelfilegum afleiðingum fyrir starfmenn þeirra og eigendur. Við sjáum nú þegar merki um samdrátt í stórum greinum, m.a í ferðaþjónustu, byggingariðnaði, fjármálaþjónustu og almennum iðnaði.“

Hann segir þegar merki um samdrátt í stórum greinum á borð við ferðaþjónustu, byggingariðnað, fjármálaþjónustu og almennan iðnað:

„Er ekki kominn tími til að hin Framsækna Sjálfstæða Vinstrigræna ríkisstjórn og aðrir ábyrgðaraðilar horfi á hlutina út frá þessu sjónarhorni? Ef það gerist ekki mun vaxandi atvinnuleysi á næstu misserum leiða til minni tekna hins opinbera og samdráttar í starfsemi og þjónustu þess á öllum sviðum. Viljum við það? Ég vona ekki.“