Um það er deilt á samskiptamiðlum hvaða flokksformaður fái stjórnarmyndunarumboð. Reyndar virkar þetta þannig að ef úrslitin eru nokkuð skýr, og ljóst hverjir starfa saman, þarf ekki sérstakan atbeina forseta. En sú virðist ekki vera raunin í þetta skipti – það er líklegt að komi til kasta Guðna Th. Jóhannessonar.
Stjórnarmyndun gæti jafnvel tekið margar vikur, það er hugsanlegt að umboðið gangi milli flokksformanna, býsna langt er síðan sú staða hefur verið uppi í íslenskum stjórnmálum.
Sjálfstæðisflokkurinn bætir við sig talsverðu fylgi, er með 30 prósent, miklu hærra en í skoðanakönnunum og er með 21 þingmann eins og staðan er klukkan tvö. Hann er langstærsti flokkurinn á þingi. Með næstum tvöfalt stærri hóp en næsti flokkur.
Vinstri græn vinna líka sigur, þau eru með 16 prósenta fylgi og 11 þingmenn. Það er vissulega mjög góður árangur – og VG hafa leiðtoga sem er mjög vinsæl.
Um þettta stendur valið í fyrstunni, aðrir koma varla til greina, Bjarni Benediktsson eða Katrín Jakobsdóttir. Bjarni vinnur mikinn persónulegan sigur í kosningunum, er algjörlega óskoraður leiðtogi flokks síns, Katrín Jakobsdóttir er foringi vinstri manna á Íslandi.
Ríkisstjórnin er fallin, en hún gæti setið áfram ef Viðreisn bættist við. Þar er semsagt möguleiki á þriggja flokka stjórn. Bjarni hlýtur að reyna það fyrst. En Viðreisn hefur þvertekið fyrir þennan möguleika, svo það er ekki sennilegt að þetta takist.
Reyndar gæti líka nægt að fá Bjarta framtíð til liðs við stjórnina, eins og staðan er nú. En BF er varla snokin fyrir því heldur.
Lækjarbrekkustjórn, sem var í kortunum í skoðanakönnunum, er ekki möguleg. Vantar talsvert upp á. Ef Katrín Jakobsdóttir fengi umboðið myndi hún væntanlega kanna með að fá Viðreisn til liðs við þetta mynstur – það yrði þá fimm flokka stjórn. Ekki er sérlega líklegt að það takist. Samfylkingin sem bíður algjört afhroð hlýtur líka að vera hikandi við að fara í ríkisstjórn.
En það veltur mikið á því hvað Viðreisn vill gera.
Kosningarnar eru ekki sérstakt ákall um uppstokkun á stjórnarskrá, ekki kvótakerfi heldur og varla um þjóðaratkvæðagreiðslu um Evrópusambandið. Píratar verða líkast til utan ríkisstjórnar. Ríkisstjórnarflokkarnir sem voru samanlagt með rétt rúmlega 30 prósent í sumum skoðanakönnunum eru með yfir 40 prósent.
Sjálfur forsetinn, Guðni Th, er helsti sérfræðingur Íslands um stjórnarmyndanir. Hann er ábyggilega frekar spenntur að komast í þetta verkefni. Guðni mun sjálfsagt skoða fordæmin vel, og íhuga þetta fram og til baka, ræða við formennina, en líklegra má telja að Bjarni spreyti sig fyrstur við stjórnarmyndun, svo Katrín, ef Bjarna mistekst.
Á einhverjum seinni stigum gæti svo farið að koma sterkar upp sá möguleiki að Bjarni Benediktsson og Katrín Jakobsdóttir beinlínis vinni saman í ríkisstjórn. En margt verður reynt áður en það gerist. Sjálfstæðisflokkurinn er ekki fráhverfur samstarfi við VG, en innan VG er gríðarleg tregða að vinna með Sjálfstæðismönnum. Hún kann að vera óyfirstíganleg, jafnvel þótt hægt væri að gera málefnasamning sem VG gæti fellt sig við. En það verður að segjast eins og er að farið var að glitta í vinstri vangann á Bjarna síðustu sólarhringana fyrir kjördag.
Það er svo sérstakt rannsóknarefni hvers vegna skoðanakannanir mældu Sjálfstæðisflokkinn svo lágt en Pírata svo hátt. Aðrar tölur í könnunum standast nokkurn veginn. Eða er hugsanlegt að síðustu sólarhringana fyrir kosningar hafi orðið svona stór fylgissveifla?
