Skoðanakannanir eru ruglingslegar þessa dagana – og í raun ábyrgðarhluti að staðhæfa mikið út frá þeim. Það kemur skoðanakönnun að morgni og hún sýnir eitt, svo kemur skoðanakönnun um hádegið og hún sýnir annað.
Í fyrri skoðanakönnuninni sem birtist í dag er Sjálfstæðisflokkurinn nálægt kjörfylginu 2013 og þar er ríkisstjórn stjórnarandstöðuflokkanna vart möguleg, í þeirri síðari er Sjálfstæðisflokkurinn talsvert minni og ríkisstjórn Pírata, VG, Samfylkingar og BF möguleiki.
Þetta er allt frekar ruglandi en líkast til stefnir í það sem hefur legið í loftinu allt frá því farið var að ræða kosningar í haust, nefnilega að myndun ríkisstjórnar verður mjög erfið. Stjórnarkreppa gæti jafnvel verið í uppsiglingu. Ríkisstjórnin er kolfallin og nægir varla að fá Viðreisn til liðs við sig, ef svo ólíklega vildi til að hún kærði sig um það – slík stjórn myndi til dæmis hafa Sigmund Davíð Gunnlaugsson í liðinu og þurfa að stóla á að hann spilaði með.
„Umbótastjórnin“ svonefnd (Píratar, VG, Samfylking og BF) er varla inni í myndinni heldur. Nái þessir flokkar meirihluta verður hann svo naumur að slík stjórn yrði fjarska ótraust. Hún er varla á vetur setjandi ef meirihlutinn er ekki nema eitt þingsæti eða svo. „Villikettir“ síðasta kjörtímabils eru vinstri flokkunum í fersku minni – hver veit hvaða kettir kunna að leynast í þingliði sem er fullt af óreyndu fólki?
Varla hjálpar að Píratar árétta nú skilyrði um að næsta kjörtímabil verði stutt, semsagt að líftími næstu stjórnar verði „eitt og hálft ár eða tvö og hálft ár“ eins og Birgitta Jónsdóttir segir í viðtali við RÚV. Þetta er nokkuð sem hugsanlegir samstarfsflokkar Pírata hafa sáralítinn áhuga á og þeim finnst ekki þægilegt að Píratar tali um þetta sem „skilyrði“ fyrir stjórnarsamstarfi.
Eins og árar í stjórnmálum þar sem ríkisstjórnir eru fljótar að verða fjarskalega óvinsælar – ekki bara á Íslandi heldur víðar í veröldinni – getur þetta virkað eins og ávísun á ótímabært valdaafsal. Það eru eiginlega meiri líkur á því en minni að eftir stutt kjörtímabil komist „hinir“ að.
Eftir að stjórnarandstöðuflokkarnir fjórir fóru að ráða ráðum sínum um stjórnarmyndun er ekki óeðlilegt að líta svo á að hér vegi salt hægri og vinstri vængur. Annars vegar Píratar, VG, Samfylking og BF sem fara þá saman í stjórn ef þeir geta, hins vegar Sjálfstæðisflokkur, Framsókn og Viðreisn. Annar hvor vængurinn verður með meirihluta eftir kosningarnar á laugardaginn, en hann verður væntanlega mjög naumur.
Þetta gæti verið ávísun á að langan tíma taki að mynda ríkisstjórn eða jafnvel stjórnarkreppu. Guðni forseti gæti þurft að grípa í taumanna. Og einhvern tíma í ferlinu gætu farið að koma í ljós ríkisstjórnarmynstur sem ekki blasa við í kortunum núna og sem flokksforingjar jafnvel þverneita að komi til greina.
Annars gæti hreinlega stefnt í að kosið verði aftur á næsta ári.
