Þetta er póstkort sem sýnir hvernig Sundhöllin í Reykjavík leit út eftir að hún var fyrst opnuð, 1937. Hún hefur verið lokuð vegna viðgerða en opnaði aftur í gær – og síðar verður tekin í notkun útisundlaug við hliðina á henni, veitir ekki af.
Sundhöllin er glæsileg bygging, bæði að ytra og innra byrði. Hún er teiknuð af Guðjóni Samúelssyni – hverjum öðrum? Samt held ég að börn í Reykjavík hafi mörg hver haft blendnar tilfinningar gagnvart henni. Í Sundhöllinni ríkti strangt, mér liggur við að segja spartverkst andrúmsloft.
Börnin fengu mismunandi litar teygjur og var vísað upp úr þegar þeirra tími kom, þau fengu semsagt að vera í lauginni í hollum. Voru miskunnarlaust rekin upp úr þegar tíminn var útrunninn. Og í sturtuklefunum var hreinlætiskrafan mjög ströng og framfylgt af ábúðarmiklu starfsfólki. Manni fannst viðmótið alveg mátulega vinsamlegt.
En þetta voru auðvitað allt framfarir, bæði í hreinlæti og íþróttum. Sundhöllin var lengi í byggingu, fór mikið fram úr fjárhagsáætlunum, en þegar hún var loks tekin í notkun höfðu menn uppi heitstrengingar um að nú myndu öll börn í Reykjavík loksins læra að synda.
Ég skrifa þetta alveg eftir minni, en mér finnst ég hafa lesið á einhverjum stað að hugmyndir hafi verið uppi um að fangelsa menn í hálfbyggðri byggingu Sundhallarinnar á tíma Gúttóslagsins 1932. Þá var nánast byltingarástand í bænum og yfirvöld óttuðust að ófriðurinn myndi magnast enn. Ekkert varð þó af þessum áformum – sem betur fer.
Hér má svo geta eins af forstjórum Sundhallarinnar. Það var Þorgeir Sveinbjarnarson sem var ættaður úr Skorradal. Þorgeir var íþróttakennari, en hallaðist að ljóðlist og kvaddi sér hljóðs á þeim vettvangi með ljóðabókinni Vísum Bergþóru árið 1955. Þá var hann fimmtugur. Hann gaf út tvær aðrar ljóðabækur, Vísur um drauminn og Vísur jarðarinnar, áður en hann lést 1971.
Ég rakst á Vísur Bergþóru í bókaskáp á heimili þar sem ég var gestkomandi þegar ég var unglingur. Skáldið vakti forvitni mína. Ýmislegt hef ég lesið fallegt eftir Þorgeir síðan, en hann hefur ekki verið mér ofarlega í huga síðustu ár fyrr en vinur minn á Facebook póstaði þessu kvæði um daginn. Þetta er úr ljóði sem nefnist Landslag:
Og þú lítur
af leitinu innan við bæinn
birtingu nýrrar stundar.
Land þitt hefst
í söng yfir sæinn
í frjálsum tónum
fagurt og morgunglatt.Rís í dag
í hæðum, ásum og hjöllum,
horfir til þín í fjöllum,
ber við draum þinn í bjargtign.Bezti hljómgrunnur ljóssins
í heiminum.