Eitt sinn fór ég með frægan franskan myndlistarmann um Skúlagötu. Þetta var á tíunda áratug síðustu aldar, eftir að mörg hús höfðu verið rifin við götuna og íbúðaturnar voru farnir að rísa í staðinn. Þeim hefur fjölgað mikið síðan. Ég lýg því ekki að franski listamaðurinn felldi tár yfir ljótleikanum sem blasti við. Hann spurði hvað við værum að gera við borgina okkar? Þarna var ekki bara eyðilegging búin Skúlagötunni, heldur líka Skuggahverfinu, öllu því smáa og litríka þar. Það er nú á bak og burt með sínum gömlu húsum.

Hér er nokkrar ljósmyndir af því hvernig Skúlagatan leit út áður en hún var skipulögð upp á nýtt fyrir háhýsabyggð. Þarna var atvinnustarfsemi af ýmsu tagi í húsum sem höfðu staðið lengi og voru mörg býsna reisuleg.

Fyrst eru það hús trésmiðjunnar Völundar með sínum fræga turni. Turninum var reyndar bjargað og er nú smáhýsi á hrossabúinu Dallandi. Elsti hluti Völundarhúsanna var frá 1905, en þau voru keypt af borginni sem lét rífa þau 1987 til að rýma fyrir nýju skipulagi.

Hér er sama mynd af Völundarhúsunum en aðeins víðari. Sést betur hvernig þau tóku sig út í byggðinni. Þetta voru timburhús. Nokkru ofar í byggðinni er Franski spítalinn, líka úr timbri, en hann var sem betur fer ekki rifinn.

Kveldúlfshúsin voru reist 1913 og rifin 1989. Þá hafði Eimskipafélagið uppi áform um að byggja þar stórt hótel, 20 þúsund fermetra og eru til teikningar að því. Ekkert varð af þessu og fleiri íbúðaturnar risu á lóð þessara húsa. Þarna voru höfuðstöðvar Kveldúlfs, útgerðarfélags Thorsaranna. Þarna voru fiskvinnslusalir, geymslur og skrifstofur og náði langleiðina upp á Lindargötu. Seinna notaði Eimskipafélagið byggingarnar sem skemmur og voru þau þá kölluð Skúlaskáli.

Hér er yngri mynd af Kveldúlfshúsunum, skömmu áður en þau voru rifin.

Þriðja byggingin sem hér skal nefnd er Sláturfélag Suðurlands. Hún lifði lengst, var ekki rifin fyrr en 1994. Ýmsir urðu til að andæfa því, upp komu hugmyndir um að nýta bygginguna undir aðra starfsemi. Það er auðvitað þekkt í mörgum erlendum borgum hvernig gamalt iðnaðarhúsnæði hefur gengið í endurnýjun lífdaga. Þarna var meðal annars pylsugerð og niðursuðuverksmiðja, en elsti hluti bygginganna var frá 1907.

Hér sjást svo Sláturfélagshúsin undir lok líftíma síns. Íbúðarturnarnir eru farnir að rísa allt í kring.

Loks er svo yfirlitsmynd sem sýnir Skuggahverfið og Skúlagötuna á árunum milli stríða. Þarna sjást Völundarhúsin andspænis olíutönkunum á Klöpp en Kveldúlfshúsin eru nær með sínum hvítu fiskreitum.