Í kjallaranum í Iðuhúsinu við Lækjargötu getur að líta þetta stórfenglega líkan – Aðalstræti eins og það leit út árið 1905. Það eru Finnur Arnar Arnarson og Þórarinn Blöndal sem hafa gert líkanið og óhætt að segja að þeir hafa nostrað við verkið.

Á þessari efri myndinni er horft suður Aðalstræti frá Hótel Íslandi, sem stóð þar sem nú er Ingólfstorg, þarna má sjá Fjalaköttinn, það mikla stórhýsi, það var illu heilli rifið 1985.

Ég hef stundum velt því fyrir mér hvort óðir menn hafi stjórnað borginni, slík var skemmdarfýsnin. Fjalakötturinn hvarf þegar orðin var nokkur vakning um vernd gamalla húsa, áður höfðu Uppsalir verið rifnir – það er stórbyggingin sem sést á neðri myndinni, með turninum, og var á horni Aðalstrætis og Túngötu.

Þar á móti var Fógetagarðurinn og við norðurhlið hans stórt og glæsilegt hús sem stóð fram undir 1970.

Nokkur hús í Aðalstræti brunnu svo – mér er minnisstætt að ég horfði á eitt þeirra fuðra upp á gamlárskvöld þegar ég var unglingur. Brunarnir voru ekki síst af vanhirðu – kannski vegna þess að fólki var sama um þessi hús.

Nú tregar maður þau – líkanið sýnir ágætlega hvað gatan hefur verið heilleg og glæsileg.

Horft suður Aðalstræti, Hótel Ísland, Fjalakötturinn og handan hans eina húsið af þessum sem enn stendur, það er elsta hús Reykjavíkur, partur af Innréttingum Skúla Magnússonar.

Útsýn norður Aðalstræti. Á horninu eru Uppsalir, stórhýsi sem var rifið 1969. Þar var lengi bílaplan en loks var reist hótel í stíl gamla hússins – en það getur ekki talist vera annað en eftirlíking. Húsin sem eru í baksýn hurfu á sjöunda og áttunda áratugnum. Það sem kom í staðinn, sérlega ljótir steinkumbaldar, var ekki til bóta.