Bandaríkin hafa sett öðrum NATO-ríkjum úrslitakosti. Annað hvort greiði þau meira til bandalagsins eða Bandaríkin dragi að öðrum kosti úr sínum fjárframlögum til þess. Þetta kom fram á tveggja daga fundi varnarmálaráðherra Atlantshafsbandalagsins sem lauk í Brussel í Belgíu í dag. Samkvæmt fréttatilkynningu frá Utanríkisráðuneytinu þá var rætt þar um tengslin vestur um haf, öryggisáskoranir og aukinn varnarviðbúnað við austur- og suðurjaðar bandalagsins.
Einnig var talað um mikilvægi þess að aðildarríki auki framlög sín til öryggis- og varnarmála.
James Mattis fyrrum hershöfðingi og nýr varnarmálaráðherra Bandaríkjanna hitti þarna fyrsta sinni kollega sína frá hinum NATO-löndunum. Í gær hélt hann ræðu yfir þeim á bak við luktar dyr. Norska dagblaðið Aftenposten hefur undir höndum útskrift af ræðu Mattis. Þar mun hann meðal annars hafa sagt:
Mér ber skylda til að gera ykkur grein fyrir stjórnmálalegum raunveruleika í Bandaríkjunum. Bandaríkin munu standa við sínar skuldbindingar. Ef ykkar lönd vilja hins vegar komast hjá því að horfa upp á Bandaríki sem draga úr sínum skuldbindingum þá verður hvert og eitt af ykkar þjóðríkjum að sýna stuðning við sameiginlegar varnir okkar.
Í framhaldi af þessu mun Mattis hafa krafist þess að NATO-ríkin sjái til þess að meiri fjármunum verði veitt til varnarmála fyrir lok þessa árs.
Bandarískur skattgreiðandi getur ekki lengur staðið undir jafn stórum hlutfallslegum hluta og hingað til af kostnaðinum við að halda uppi vörnum vestrænna gilda. Bandaríkjamenn geta ekki borið meiri ábyrgð á framtíð ykkar barna en þið eruð reiðubúin að gera sjálf.
Þessar yfirlýsingar Mattis eru í takt við fyrri stefnuyfirlýsingar Donalds Trump Bandaríkjaforseta um að Bandaríkin muni ekki standa í því að verja lönd sem ekki séu sjálf reiðubúin að greiða sinn hluta varnakostnaðarins. Trump hefur einnig heitið því að stórefla bandaríska heraflann í forsetatíð sinni.
Aðeins fimm af 28 löndum NATO munu standa undir þeim kröfum innan NATO að verja tveimur prósentum af heildar þjóðarframleiðslu (BNP) til varnarmála.
Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra sat þennan ráðherrafund NATO fyrir Íslands hönd.
Skilaboðin frá Mattis voru skýr og afar mikilvæg. Framlag Íslands hefur skipt máli í gegnum tíðina og með skarpari stefnumótun í nýrri þjóðaröryggisstefnu og aukinni borgaralegri þátttöku í störfum Atlantshafsbandalagsins höldum við áfram að leggja okkar af mörkum,
segir Guðlaugur Þór í fréttatilkynningu frá Utanríkisráðuneytinu.
