Framkvæmdastjórn ESB vill að öll aðildarríki sambandsins taki evruna upp sem gjaldmiðil fyrir 2025 en í dag er evran gjaldmiðill í 19 af 28 aðildarríkjum. Hugmyndir framkvæmdastjórnarinnar ganga út á að þing ESB eigi að hafa æðsta vald í gjaldmiðlismálum í stað fjármálaráðherra evruríkjanna sem funda öðru hvoru á lokuðum fundum um evruna og mál henni tengd. Það gerir sumum ríkjum þó erfitt fyrir að taka upp evru að þau uppfylla ekki þau skilyrði sem sett eru um efnahagsmál í stofnsáttmála sambandsins.
Þetta kemur fram í skjölum sem Frankfurter Allgemeine Zeitung hefur komist yfir. Ef þetta verður að veruleika þurfa til dæmis Danir og Svíar að taka upp evru og leggja krónurnar til hliðar. Hætt er við að slíkt muni mæta mikilli andstöðu í báðum ríkjunum. Málið var rætt á fundi nýlega en í lok maí verður fundað um framtíð evrunnar. Meðal þeirra sem tóku þátt í fundinum voru að sögn Frankfurter Allgemeine Zeitung Pierre Moscovici, sem fer með fjármál í framkvæmdastjórninni, Valdis Dombrovskis, sem situr í framkvæmdastjórninni, og margir þingmenn á Evrópuþinginu.
Eitt af markmiðunum með að öll aðildarríkin noti evru er að hægt verði að gera fjárlög í evrum fyrir ESB og innheimta skatta fyrir sambandið. Skatttekjurnar á síðan að nota til sameiginlegra fjárfestinga í evruríkjunum.
Auk Breta, sem eru á leið út úr ESB, þá nota Svíar, Danir, Pólverjar, Tékkar, Búlgarar, Ungverjar og Rúmenar sína eigin gjaldmiðla en ekki evruna. Líklegt má telja að bæði Svíþjóð og Danmörk uppfylli þau skilyrði sem þarf að uppfylla til að geta tekið upp evru en í báðum ríkjum höfnuðu kjósendur upptöku evru í þjóðaratkvæðagreiðslum í upphafi aldarinnar.
Jótlandspósturinn hefur eftir Marlene Wind, prófessor við Kaupmannahafnarháskóla, að þessar kröfur framkvæmdastjórnarinnar snúist ekki um að þvinga aðildarríkin til að taka upp evru heldur frekar um að fá aðildarríkin til að sýna stöðu sína innan sambandins og skipa sér í flokk. Markmiðið sé að fá úr því skorið hvaða ríki séu með í samstarfinu af fullri alvöru og með skjalinu, sem lekið var til Frankfurter Allgemeine Zeitung, sé verið að undirbúa jarðveginn fyrir nánara og þrengra samstarf innan evrusvæðisins en það hefur verið eitt af helstu stefnumálum Emmanuel Macron, Frakklandsforseta, síðan í byrjun mánaðarins.
Wind sagðist telja að nú væri að myndast nýr sterkur kjarni innan ESB en það hafi lengi legið í loftinu. Evrusvæðið verði hið nýja ESB og síðan verið nokkur hliðarríki sem muni tengjast evrusvæðinu á ýmsa vegu.
Hún sagðist telja að með skjalinu og væntanlegri ákvörðun um það sem í því kemur fram sé opnað á þann möguleika fyrir þennan nýja kjarna í ESB að segja að þar sem ákveðin ríki uppfylli ekki kröfurnar fyrir að taka upp evru eða vilji það ekki þá verði bara að taka afleiðingunum af því og evruríkin haldi sínu striki áfram og hin verði utanveltu.
