Sól Hilmarsdóttir stundar nám í myndskreytingu við Leeds College of Art. Hún vakti athygli okkar á Bleikt vegna verkefnis sem var hluti af BA ritgerð hennar þar sem hún skoðar nauðgunarmenningu í poppkúltúr. Með ritgerðinni varnn hún sjálfstætt myndskreytt verk, nútímaútgáfu af ævintýrinu um Þyrnirós.
Við fengum að heyra meira um verkefnið.
„Bókin sjálf fjallar um unga „prinsessa“ sem fer í partý, er byrlað og svo nauðgað af „prinsinum“ á meðan aðrir gestir í partýinu senda sms, Facebook skilaboð og dreifa slúðri um stúlkuna og lauslæti hennar.“
Sól fór í gegnum mikla heimildavinnu fyrir ritgerðina.
„Þar á meðal var mikið af efni um Brock Turner og Stubenville málin og hvernig samfélagsmiðlar geta unnið með eða á móti svona atvikum, til dæmis þegar fólk hefur þegar gert upp hug sinn um hver er virkilega fórnarlambið og ákveðið hvað er nauðgun og hvað er ekki nauðgun og hvernig það getur haft gífurleg áhrif á nauðgunarmenningu í samfélaginu í dag.“
Og þaðan kom hugmyndin að gera ævintýri um prinsessu sem er nauðgað. „Í ritgerðinni fjallaði ég ekki bara um samfélagsmiðla heldur einnig kvikmyndir og bókmenntir eins og Fifty Shades of Gray og Game of Thrones, sem á köflum beinlínis hvetja til kynferðisofbeldis gegn fólki.“
Sól segir að samkvæmt þeim heimildum sem hún aflaði sér megi segja að ævintýrin, sem börnin okkar horfa stöðugt á, ýti undir nauðgunarmenningu.
„Þótt það sè ekki bein tenging þá er þar samt undirliggjandi ofbeldishegðun. Til dæmis er upprunalega sagan um Þyrnirós, Sun, Moon and Talia, saga frá 1634 eftir Giambattista Basile og fjallar um fallega stúlku sem fellur í djúpan svefn af eftir að hún fær flís í fingurinn. Þar er henni ekki bjargað af fögrum prinsi heldur nauðgað af konungi, ber honum tvö börn í svefni og vaknar við að annað barnið erað sjúga flísina úr fingri hennar.
Þótt Disney hafi tekið söguna og fegrað hana töluvert er samt hægt að segja að hún sé á gráu svæði, því það eru ekki margir sem myndu vilja vakna við að blá ókunnugur maður er að kyssa mann þegar maður sefur rótt og myndi það fyrir flestum vera allavegana kynferðisleg áreitni.“
Þessar upplýsinga þykja blaðakonu nokkuð sláandi. En hvað er til ráða? Geta einstaklingar gert eitthvað eða eru breytingar háðar duttlungum stóru kvikmyndafyrirtækjanna? Sól segir að ýmislegt sé hægt að gera.
„Við sem samfélag gætum hugsanlega breytt nauðgunarmenningu einn daginn með því að minnka kynferðisofbeldi sem þjónar engum tilgangi í sjónvarpsefni, tónlistarmyndböndum, auglýsingum og þess háttar og ef nauðgunin og ofbeldið er þarna aðeins til að vekja sjokk hjá áhorfandanum og hefur engar afleiðingar, góðar eða slæmar og er ekki í einhverjum tilgangi þá er ofbeldið gjörsamlega tilgangslaust.“
Hún segir líka mikilvægt að einstaklingar standi upp og láti heyra í sér þegar þeim misbýður.
„Við eigum að láta kvikmyndafyrirtækin vita að okkur er misboðið, og að nauðgunarmenning er ekki eðlilegur hlutur og á ekki að viðgangast í samfélögum. Svo þarf að takast á við bleika fílinn strax í upphafi og fræða börn um kynferðisofbeldi og afleiðingar þess. Fara inn í skólana, ræða við krakkana og þess vegna ákvað ég að gera þess bók.“
