Límmiðaverkefni Þórunnar Antoníu fyrir Secret Solstice tónlistarhátíðina hefur verið harðlega gagnrýnt. Hugmyndin á bak við verkefnið er að límmiðarnir eru límdir ofan á glös og eiga að koma þá í veg fyrir að hægt sé að lauma nauðgunarlyfi ofan í þau.
Við fjölluðum í gær um gagnrýni Knúz.is á límmiðana en síðan þá hafa margir opinberlega tjáð sig um verkefnið og gagnrýna það fyrir að varpa ábyrgðinni yfir á þolendur. Gagnrýnin snýr meðal annars að því að með límmiðunum sé verið að koma einstaklingum í þá stöðu að það er í þeirra höndum að vera ekki nauðgað og notkun límmiðanna ýti undir þolendaskömm. Óttin er að spurningar eins og: „Af hverju var hún ekki með límmiða?“ verði hluti af þolendaskömm líkt og „hvernig var hún klædd?“ eða „hversu mikið drakk hún?“
Síðastliðin ár hefur baráttan gegn kynferðisofbeldi snúist að miklu leyti um að skila skömminni til gerenda og að þolendur eiga aldrei að þurfa að bera ábyrgð á ofbeldi geranda. Druslugangan sem er haldin hvert ár er mikilvægur og öflugur hluti af þeirri baráttu og hafa samfélagshreyfingar líkt og #Þöggun einnig spilað stórt hlutverk.
Verkefnið hefur ekki einungis fengið á sig neikvæða gagnrýni. Fólk sem styður verkefnið segir að þó svo að það sé synd að þurfa að nota límmiðana þá er raunveruleikinn sá að við búum í samfélagi þar sem er nauðgað og límmiðarnir geta spornað gegn því og aukið öryggiskennd. Límmiðarnir hafa hins vegar einnig verið gagnrýndir fyrir að veita falskt öryggi.
Þórunn Antonía hafnar því að með límmiðunum sé verið að varpa ábyrgðinni á konur. „Þarna er ég að reyna að vekja máls á vanda sem er til og reyna að finna einhverja lausn á því,“ sagði Þórunn í samtali við Vísi.
Sú spurning hefur vaknað hvort límmiðarnir séu átak gegn kynferðisofbeldi eða hluti af þeirri ósanngjörnu ábyrgð sem er varpað á konur svo þeim verði ekki nauðgað?
Það lítur svo út að Twitter hefur talað, en færslur um hvernig á að forðast nauðgun hafa verið merktar með myllumerkinu #EkkiNauðgast. Færslurnar eru margar hverjar augljóslega kaldhæðnar, eins og „flestar nauðganir eru framdar af einhverjum sem þolandinn þekkir. Ekki þekkja neinn“ og „konur verða bara að vera duglegar og treysta engum.“
Hér eru nokkur tíst merkt með #EkkiNauðgast:
Ókunnugir karlmenn nauðga sjaldnar, svo það borgar sig að þekkja enga karlmenn. #ekkinauðgast
— Kristjana í Seattle (@kristjanahronn) May 15, 2017
Fór ein í sund í gærkvöldi. Labbaði ein heim. Áhættuhegðun sem er ekki til fyrirmyndar. Skammast mín en slapp sem betur fer. #ekkinauðgast
— HeimsendaHildur ♀ (@hillldur) May 16, 2017
#ekkinauðgast Ekki vera manneskja. Húsgagn eða skjaldbaka gæti virkað (sjá ráð #6): https://t.co/3IjD5zIE2F
— Helga D. Isfold S. (@Hamingjan) May 16, 2017
Fyrir djammið mundu eftir límmiðanum, nauðgunavarnarnaglalakkinu og tennta smokkinum. #ekkinauðgast https://t.co/z1lztk1U3w
— Guðný Elísa (@PhoenixElisa81) May 15, 2017
Besta ráðið til að #ekkinauðgast er að vera ekki drusla
Ekki alveg viss hvernig það virkar en nauðgarar segja yfirleitt að þolendur séu það
— Dagný Halla (@dagnyhallaa) May 15, 2017
Hefuru prófað að fara aldrei út úr húsi og eiga allavega tvo ketti fyrir félagsskap? #ekkinauðgast
— Jørgensen (@ekkisvocool) May 16, 2017
Ekki vera í þröngum fötum. Eða víðum. Ekki sjást. #ekkinauðgast
— Helga D. Isfold S. (@Hamingjan) May 16, 2017
DIY Tip: taktu dömubindi og límdu beint á píkuna. #ekkinauðgast
— Svala Hjorleifsdotir (@svalalala) May 16, 2017
Er að spá í að splæsa í svona #ekkinauðgast pic.twitter.com/0yW3cVjFnA
— unnur flovenz (@uflovenz) May 15, 2017
Íhugaðu að smitast af holdsveiki. Það gæti virkað fráhrindandi á nauðgara #ekkinauðgast
— Guðný Elísa (@PhoenixElisa81) May 15, 2017
Ekki vera heima. Ekki vera úti. Ekki vera ein. Ekki treysta neinum. Besta lausnin til að #ekkinauðgast er sennilega að ekki vera.
— Auður Lilja (@audurlilja) May 15, 2017
Flestar nauðganir eru framdar af einhverjum sem þolandinn þekkir. Ekki þekkja neinn. #ekkinauðgast
— Guðný Elísa (@PhoenixElisa81) May 15, 2017
Konur verða bara að vera duglegar og treysta engum #ekkinauðgast
— Kolbrún Björnsdóttir (@KollaB) May 15, 2017
Var að safna límmiðum og bíttaði í den, kannski ef ég hefði kunnað að nota þá rétt #ekkinauðgast
— Drífa Pálín Geirs (@DrifaP) May 15, 2017
Ætli kona að drekka eitthvað sem hún útbjó ekki sjálf er ráð að ráða sér smakkara. #ekkinauðgast og líka #startupideas
— Kristjana í Seattle (@kristjanahronn) May 15, 2017
Nauðganir eiga sér oft stað á stefnumótum. Ekki fara á deit. #ekkinauðgast
— Sæunn I. Marinós (@saeunnim) May 15, 2017
Gott að sleppa því að fara á ættarmót útí sveit #ekkinauðgast
— Drífa Pálín Geirs (@DrifaP) May 15, 2017
Ekki vera heima. Ekki vera úti. Ekki vera ein. Ekki treysta neinum. Besta lausnin til að #ekkinauðgast er sennilega að ekki vera.
— Auður Lilja (@audurlilja) May 15, 2017