fbpx
Laugardagur 21.desember 2024

Yfirvofandi dauði í Legolandi

Bókardómur: Sofðu ást mín eftir Andra Snæ Magnason

Kolbrún Bergþórsdóttir
Föstudaginn 16. desember 2016 20:30

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Andri Snær Magnason fetar nýjar slóðir í nýútkomnu smásagnasafni sínu Sofðu ást mín. Í þetta sinn eru textar hans mun nærri upplifun okkar hinna á veruleikanum en við höfum átt að venjast í verkum Andra og gerast sögurnar einnig nær rauntíma, eða á 20. og 21. öldinni. Í öllum sögunum virðist ein persóna samsvara höfundi sjálfum, hvort sem sú persóna er aðal- eða aukapersóna, og varpar þannig sjálfsævisögulegum blæ á bókina. Þannig fer Andri töluvert nær sjálfum sér og samtíma sínum heldur en í t.d. Lovestar og Engar smá sögur. Þrátt fyrir raunveruleikann er töluverð hugmyndaauðgi í sögum Sofðu ást mín, svo unnendur fyrri ritverka Andra Snæs fá því eitthvað fyrir sinn snúð. Sögurnar eru í dæmigerðri lengd fyrir nútímasmásögur, allt frá tíu blaðsíðum upp í þrjátíu.

Margar sagnanna fjalla að einhverju leyti um það hvernig „venjuleikinn“ og hugsunarleysi getur leitt mann í ógöngur, án þess að maður taki endilega eftir því eða verði jafnvel nokkurn tíma var við það. Þannig eru persónur skyndilega staddar farsímalausar á bensínlausum bíl, í miðjum óbyggðum með alla fjölskylduna vegna þess að egóið var einu númeri of stórt (eða af því að feðraveldið sagði þeim að gera það), eða vakna upp í ástlausu sambandi því að óvarlega var farið með þýðingarmikil orð.

Margar sögurnar bera með sér tilvísun í fyrirbæri sem kallað er memento mori sem er fornlatneskur frasi og minnir okkur á að þrátt fyrir allt, þá erum við öll dauðleg. Bókin varar lesandann reglulega á að óæskilegt sé að láta sig fljóta sofandi að feigðarósi og að mikilvægt sé að kunna að meta bernskuna, litlu hlutina, Legókubbana og hversdagsleikann því dauðinn er svo sannarlega endakall okkar allra. Þannig er ákveðinn predikunartónn í verkinu sem getur verið erfitt að sætta sig við. Hver vill láta segja sér fyrir verkum nema í laumi? Kápan á bókinni ber memento mori einnig skýr merki með upphleypta glossaða höfuðkúpu dýrs á hlífðarkápunni, og sömu hauskúpu greypta í svarta kápuna. Kápan er hönnuð af Alexöndru Buhl sem hefur hannað nokkrar af fallegustu bókarkápum fyrir Forlagið, og er þessi engin undantekning. Gagnrýnandi átti erfitt með að leggja bókina frá sér og stóð sig jafnvel að því margoft að handleika hana á milli sagna.

Líkt og í fyrri verkum Andra er deilt á ólifnað og ofneyslu þá sem áberandi var rétt fyrir hrun, og virðist aftur í uppsveiflu nú fáeinum árum eftir hrun, eða eins og Augusto Monterroso orðaði það í stystu smásögu sinni: „Þegar hann vaknaði um morguninn var risaeðlan enn þarna“. Smásagan „Wild Boys“ birtir póstmóderníska og hálf absúrdíska heimssýn nýríkra Íslendinga sem virðist þakin merkingarleysu og siðlausu tengslaleysi við raunveruleikann. Samanburðurinn verður sterkur þegar þessar sögur eru bornar saman við aðrar smásögur í safninu sem boða aftur á móti endurmat á hvunndeginum, tungumálinu og hinu einfalda. Þrátt fyrir predikunartóninn er Sofðu ást mín einlægt smásagnasafn sem enginn ætti að láta framhjá sér fara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Fókus
Fyrir 3 klukkutímum

Laufey skákar Bítlunum

Laufey skákar Bítlunum
433Sport
Fyrir 4 klukkutímum

Manchester City án lykilmanns næsta mánuðinn

Manchester City án lykilmanns næsta mánuðinn
433Sport
Fyrir 5 klukkutímum

Tjáir sig um heimsfrægan föður sinn sem hugsar aðeins um sjálfan sig – Sjálf byrjuð að vekja athygli: ,,Hann er enginn faðir“

Tjáir sig um heimsfrægan föður sinn sem hugsar aðeins um sjálfan sig – Sjálf byrjuð að vekja athygli: ,,Hann er enginn faðir“
433Sport
Fyrir 6 klukkutímum

Simeone setur pressu á leikmann Barcelona fyrir stórleik kvöldsins

Simeone setur pressu á leikmann Barcelona fyrir stórleik kvöldsins
433Sport
Fyrir 7 klukkutímum

HM sýnt á Netflix í fyrsta sinn

HM sýnt á Netflix í fyrsta sinn
Fréttir
Fyrir 8 klukkutímum

Vatnsstríð á Reykhólum – Norðursalt var óstarfhæft eftir að Þörungaverksmiðjan skrúfaði fyrir rörið

Vatnsstríð á Reykhólum – Norðursalt var óstarfhæft eftir að Þörungaverksmiðjan skrúfaði fyrir rörið
EyjanFastir pennar
Fyrir 11 klukkutímum

Óttar Guðmundsson skrifar: Jólahugleiðing

Óttar Guðmundsson skrifar: Jólahugleiðing
433Sport
Fyrir 19 klukkutímum

Barcelona mun biðja Atletico eða Valencia um hjálp

Barcelona mun biðja Atletico eða Valencia um hjálp